အက္ေဆးဆိုတာ ဘာလဲဆိုျပိးေတာ့ ေမးခြန္းထုတ္လိုက္ရင္ လူအမ်ားစုက စာစီစာကံုးလို႕ ျမန္မာလို ျပန္ျပီ ေျဖၾကလိမ့္မယ္။ ဒီအေျဖက မမွန္ဘူးလားဆိုေတာ့ အနည္းအက်ဥ္းေတာ့ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တကယ့္အေျဖမွန္လား ဆိုေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။

    ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ စာစီစာကံုးဆိုတာဟာ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြကို စာေရးတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးတဲ့ အရာပါ။ စာစီစာကံုးရဲ႕ မူက နိဒါန္း၊ စာကိုယ္၊ နိဂံုး သံုးခုပါေအာင္ ေဘာင္သြင္းျပီး ေခါင္းစဥ္နဲ႕ ကိုက္ညီေအာင္ အခ်က္အလက္ေတြနဲ႕ စီကံုးေရးဖြဲ႕ရျခင္းမ်ိဳးပါ။

    ဒီေတာ့ အက္ေဆးနဲ႕ သေဘာထား ကြဲလြဲသြားပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ အက္ေဆးအမ်ားစုဟာ ေဘာင္ထဲမွာ မဟုတ္ၾကပါဘူး။ ေဘာင္ထဲမွာ ေရးသားျခင္း မဟုတ္လို႕ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့လို႕လည္း ေျပာလို႕မရပါဘူး။ စိတ္ကူးအေတြးေတြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေရးဖြဲ႕ထားျခင္းမ်ိဳးကို ဆိုလိုတာပါ။

    စာစီစာကံုးက အက္ေဆးနဲ႕ ဆက္ႏြယ္တယ္လို႕ ဆိုလို႕ရပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ ရသစာေပရဲ႕ ေျခလွမ္းအစဟာလည္း စာစီစာကံုးျဖစ္လုိ႕ပါ။ ဆရာ သိန္းေဖျမင့္ေရးတာ မွတ္သားဖူးတယ္။ စာစီစာကံုးမွ စာေရးျခင္း အေလ့အက်င့္ကို ေမြးျမဴျပီး ရသသို႕ စိတ္ကူးဥာဏ္ကို ရင့္သန္ေအာင္ ဖြင့္ေပးႏိုင္ရင္ စာေပအရာ ၀င္တယ္တဲ့။ ဒါေၾကာင့္ စာစီစာကံုးဟာ အက္ေဆးနဲ႕သာ မက အျခားသို႕ ရသစာေပနဲ႕ပါ ဆက္ႏြယ္ေနပါတယ္။

နဂိုကေတာ့ အက္ေဆးကို စာေပပညာရွင္ အသီးသီးက ျမန္မာလို အမ်ိဳးမ်ိဳး ေခၚေ၀ၚၾကတယ္။ အဲ့ဒါေတြကေတာ့ အစမ္းစာ၊ စာမြန္၊ စာတမ္း၊ သုတရသ၊ ရသစာတမ္းငယ္ စသည္ျဖင့္ေပါ့။ ခုေနာက္ပိုင္းေတာ့ ရသစာတမ္းလို႕ ပိုသံုးႏွဳန္းလာတာ ေတြ႕ရပါတယ္။

    အက္ေဆးရဲ႕ အဓိပၸာယ္က နက္ရွိဳင္းသလို ပိုမိုလည္း က်ယ္ျပန္႕ပါတယ္။ အက္ေဆးကို ဟပ္စေလဆိုသူက သံုးမ်ိဳးခြဲျခားတာ မွတ္သားဖူးတယ္။ အဲ့ဒါေတြကေတာ့

(၁) စာေရးသူရဲ႕ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးကို အေၾကာင္းျပဳ ေရးဖြဲ႕ထားေသာ အက္ေဆး

(၂) ၾကံဳေတြ႕ရတဲ့ အေတြ႕အၾကံဳကို အရွိအတိုင္း ေဖာ္ျပေသာ အက္ေဆး

(၃) ေလာကသဘာ၀နဲ႕ သေဘာတရားကို ေဖာ္ျပေသာ အက္ေဆး ဟူ၍ သိရပါတယ္။

    အဲ့ဒီ အခ်က္ေတြဟာ ဟပ္စေလက အၾကမ္းဖ်ဥ္း (၃)မ်ိဳးခြဲထားျခင္းလို႕ ယူဆပါတယ္။ တစ္ခ်က္ခ်င္းစီကို ထပ္စိတ္ပိုင္းျဖစ္မယ္ဆိုရင္ အက္ေဆးနယ္ပယ္ဟာ ပိုက်ယ္ျပန္႕လာလိမ့္မယ္လို႕ ယံုၾကည္မိပါတယ္။

    အက္ေဆးဟာ စာေပနယ္ထဲမွာ လိုင္းတစ္လိုင္း သီသန္႕နယ္ပယ္လို႕ ျမင္မိပါတယ္။ အက္ေဆးဟာ စာစီစာကံုး မဟုတ္သလို ေဆာင္းပါးတို႕၊ ၀တၳဳတိုတို႕လည္း မဟုတ္ပါဘူး။ အက္ေဆးနဲ႕ စာစီစာကံုး ကြဲသြားပံုကို ေျပာျပျပီးသလို ေဆာင္းပါ၊ ၀တၳဳတို တို႕နဲ႕ ကြဲပံုကိုလည္း ရွင္းျပရအံုးမယ္။

    ကြ်န္ေတာ္ သိသေလာက္ ေျပာျပရရင္ အက္ေဆးနဲ႕ ေဆာင္းပါးဆင္တဲ့ အခ်က္က သုတေပးတာျဖစ္ျပီး ကြဲလြဲတာကေတာ့ ရသပါပဲ။ အက္ေဆးမွာက ရသမ်ားကို လွိဳင္လွိဳင္သံုးႏွဳန္းထားျပီး ေဆာင္းပါးမွာေတာ့ သုတပိုင္းကိုပဲ အေလးေပးပါတယ္။

    အဲ့ဒီလိုပဲ အက္ေဆးနဲ႕ ၀တၳဳတို ကြဲလြဲပံုကိုလည္း ကြ်န္ေတာ္ သိသေလာက္ ရွင္းျပပါအံုးမယ္။ ၀တၳဳတိုဆိုတာက ဇာတ္ေကာင္ ဇာတ္လမ္းတို႕ကို ေက်ာရိုးခ်ျပီး ေရးသားတတ္ပါတယ္။ အက္ေဆးမွာကေတာ့ ဇာတ္ေကာင္ပါခဲ့ရင္ေတာင္ အဲ့ဒီဇာတ္လမ္းဟာ အက္ေဆးေရးသူ ကိုယ္တိုင္ပါပဲ။ ဆရာ ေမာင္ခင္မင္ ေျပာတာ မွတ္ဖူးပါတယ္။ ၀တၳဳတိုမွာက စာေရးဆရာေပ်ာက္ေနတတ္ျပီး အက္ေဆးမွာ စာေရးသူ ေပၚေနတတ္ပါတယ္တဲ့။ ဒီစကားဟာ ကြ်န္ေတာ္ ဖတ္ဖူးသေလာက္ အေတာ္မွန္တယ္လို႕ ေျပာရမယ္။

    အက္ေဆးရဲ႕ အေၾကာင္းအရာပိုင္းကို ေျပာရရင္လည္း ဒႆနာသေဘာတရားေတြ ထုနဲ႕ထည္နဲ႕ ပါတတ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုတည္းကိုပဲ ထမင္းတစ္ခုမွာ ဟင္မ်ားစြာက ၀ိုင္းရံသကဲ့သို႕ သိုက္သိုက္၀ိုင္း၀ိုင္း ေရးတတ္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုအေၾကာင္း ေရးသားရင္းကေန ႏိုင္ငံနဲ႕ ခ်ီရင္ခ်ီ (သို႕) ကမၻာနဲ႕ ခ်ီရင္ခ်ီတတ္ျပီး ကဗ်ာဆန္တဲ့ စကားလံုးမ်ားကိုလည္း သံုးႏွဳန္းပစ္တာမ်ိဳးပါ။ ဒါဟာ အက္ေဆးရဲ႕ လြတ္လပ္မႈသေဘာတရားလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

    အက္ေဆးကို ဘယ္လိုပုဂၢိဳလ္ေတြ အေရးမ်ားသလဲဆိုေတာ ၾကည့္မိရင္ အေတြးအေခၚပညာရွင္ေတြ၊ ေ၀ဖန္ေရးပညာရွင္ေတြ၊ ကဗ်ာဆရာေတြ အေရးမ်ားၾကတာ ေတြ႕ရမယ္။ ဒါေၾကာင့္ အက္ေဆးတစ္ခုကို ဖတ္လိုက္ရင္ သူတို႕ရဲ႕ အေတြးအေခၚနယ္ထဲ ေရာက္သြားတတ္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း ဘယ္အေၾကာင္းအရာကို ေ၀ဖန္သြားတယ္ဆိုတာ ျမင္ရမယ္။ ဒါ့အျပင္ ကဗ်ာဆန္တဲ့ နမိတ္ပံုစာသားတို႕ကိုလည္း ေတြ႕ရပါမယ္။ အဲ့ဒါေတြကေတာ့ အက္ေဆးေရးသူက စာဖတ္သူအေပၚ သက္ေရာက္မႈပါ။
 
    “၀တၳဳတိုေကာင္းဟာ ဖတ္ျပီးမွ အေတြးရတယ္” လို႕ ဆရာေတြက ေျပာၾကတယ္။ အက္ေဆးကေတာ့ ဒီထက္ပိုပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႕ဟာ အက္ေဆးတစ္ပုဒ္လံုး ဖတ္လို႕ မျပီးေသးခင္မွာပဲ စာေၾကာင္းတစ္ေၾကာင္းခ်င္းစီမွာပဲ အေတြးစေတြ ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အက္ေဆးေကာင္းရင္ ေကာင္းသေလာက္ စာဖတ္သူေတြ အၾကိမ္ၾကိမ္ အခါခါ ဖတ္သင့္တယ္လို႕ ယူဆတယ္။ သို႕မွသာ တစ္ၾကိမ္ထက္ တစ္ၾကိမ္ ေရးသူရဲ႕ အာေဘာ္ကို ဖတ္သူက ပါရမီရင္သန္႔ရင္ ရင့္သန္သေလာက္ ဆိုလိုရင္းကို က်ယ္က်ယ္ျပန္ျပန္႕ ေတြးေခၚ နားလည္ႏိုင္မွာပါ။

    အႏွစ္ခ်ဳပ္ ကြ်န္ေတာ္ ေလ့လာမိသေလာက္ ေျပာရရင္ေတာ့ အက္ေဆးတိုင္းဟာ သာမန္ရသခံစားမႈထက္ ပို၍ ႏွစ္ျခိဳက္ဖြယ္ေကာင္းေသာ အာနိသင္ရွိတယ္လို႕ ဆိုလို႕ရေၾကာင္းပါ။

ေက်းဇူးတင္ပါတယ္

အစဥ္ေလးစားလွ်က္..

ေစပိုင္ထြဋ္(ပုသိမ္)