(၂) သံမဏိလမ္းခြဲ

လက္ရွိျမန္မာကဗ်ာရဲ႕အေျခအေနကို ေလ့လာသံုးသပ္တဲ႔အေနနဲ႔ ဗဟုကဗ်ာ၀ါဒနဲ႔ ေမာ္ဒန္၀ဲ ဆိုတဲ႔ (၂၀၀၃၊ ဟန္သစ္မဂၢဇင္း) အမည္နဲ႔ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ ေရးလိုက္ပါတယ္။ အက်ဥ္းအားျဖင့္ေတာ့ ၁၉၆၈ က စခဲ႔တဲ႔ ေမာ္ဒန္ကဗ်ာဟာ အႏွစ္ ၄၀ နီးပါး ရွိခဲ႔ၿပီမို႔ အိုေဟာင္း ေနခဲ႔ၿပီ။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုအပ္ေနၿပီ။ ေရွ႕ကိုမတက္ႏိုင္တဲ႔ ေမာ္ဒန္၀ဲထဲက လႊဲထြက္ဖို႔လိုၿပီ စတဲ႔အေၾကာင္းေတြပါပဲ။ ဆရာေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ကလည္း သူ႔ရဲ႕ “အႏုပညာမပါတဲ႔အႏုပညာ” စာအုပ္ မွာ “မ်ဥ္းေလးမ်ဥ္းသီအိုရီ” ဆိုတဲ႔ ေဆာင္းပါးနဲ႔ “ေမာ္ဒန္ကဗ်ာသည္ အမွတ္ ၃ မ်ဥ္းအေျခအေနျဖင့္ စက္၀ိုင္းသြား သြားေနသည္” လို႔ သံုးသပ္ျပခဲ႔ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ ကဗ်ာကိုခ်စ္တယ္။ ကဗ်ာေလာက တိုးတက္မယ္ဆိုရင္ ဘယ္သူ႔မ်က္ႏွာကိုမွမေထာက္ဘဲ ေျပာမယ္ဆိုတဲ႔စိတ္ အျမဲေမြးထားတယ္။

ကဗ်ာဆရာအေတာ္မ်ားမ်ားဆီက အသံထြက္လာတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕သံုးသပ္ခ်က္ကို လက္မခံၾကဘူး။ ျမန္မာကဗ်ာဟာ တိုးတက္ေနတယ္လို႔ပဲ အသံေကာင္းဟစ္ၾကတယ္။ အေနအထား ပ်က္ယြင္းမွာေၾကာက္ၿပီး မူလအေျခအေနက မေရြ႕ခ်င္တဲ႔ ကြန္ဆာေဗးတစ္လက္သစ္ အေတြးအေခၚ ရွင္ေတြ ျဖစ္ရင္လည္းျဖစ္မယ္။ အႏုပညာပိုလီယိုေရာဂါ စြဲကပ္ေနတဲ႔သူေတြလည္း ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ “ငါ့ဒိန္ခဲကို ဘယ္သူေရႊ႕သလဲ” ဆိုၿပီး ဒိန္ခဲေပ်ာက္တဲ႔ေနရာမွာ ထိုင္ငိုေနမယ့္သူေတြျဖစ္မယ္။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ “ငါ့ဒိန္ခဲကို ဘယ္သူမွ ေရႊ႕ေရႊ႕ မေရႊ႕ေရႊ႕ ကိုယ္တိုင္ေရႊ႕မယ့္သူ” ျဖစ္တယ္။

၂၀၀၅ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ျမန္မာကဗ်ာေရြ႕လ်ားမႈဟာ ပိုမိုျမန္ဆန္လာတယ္။ ပိုမိုပီျပင္ ထင္ရွားလာတယ္။ ၂၀၀၇ ဇူလိုင္ ဟန္သစ္မွာ “မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ျမန္မာကဗ်ာလမ္းခြဲမ်ား” ဆိုတဲ႔ အမည္နဲ႔ ကြၽန္ေတာ္ ေဆာင္းပါးတစ္ေစာင္ ေရးသားတင္ျပခဲ႔ပါတယ္။ ျမန္မာကဗ်ာသမိုင္း ကို ျပန္ေစာင္းငဲ႔ၾကည့္ရင္ ကဗ်ာဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအတြက္ မျဖစ္မေန လမ္းခြဲခဲ႔ၾကတဲ႔ အဆင့္ဆင့္လမ္းေၾကာင္း ေတြကို သိႏိုင္ပါတယ္။ (လမ္းခြဲရတဲ႔ အေျခခံအေၾကာင္းေတြကေတာ့ တစ္ေနရာနဲ႔တစ္ေနရာ မတူ ပါဘူး။ တစ္ခါတစ္ရံ ပံုစံေဟာင္းကို စြန္႔ခ်င္လို႔။ တစ္ခါတစ္ရံ အေတြးအေခၚသစ္ေတြ ထပ္ေလာင္း တပ္ဆင္ဖို႔။)

(၁) ပထမလမ္းခြဲ

ဆရာေဇာ္ဂ်ီနဲ႔ ဆရာမင္းသု၀ဏ္ ဦးေဆာင္တဲ႔ ေခတ္စမ္းကဗ်ာဆရာေတြဟာ အစဥ္အလာ ႐ိုးရာ traditional လမ္းေၾကာင္းက ပထမဆံုး ခြဲထြက္ခဲ႔တယ္။ အဓိက ကေတာ့ အစဥ္အလာကဗ်ာ က်က္စားတဲ႔ ဇာတ္၊ နိပါတ္၊ ဗုဒၶ၀င္၊ ထီးသံုးနန္းသံုး၊ ေမာ္ကြန္းမွတ္တမ္း၊ ေတာဘြဲ႕ေတာင္ဘြဲ႕ စတဲ႔ အေၾကာင္းအရာေတြကို စြန္႔လႊတ္ၿပီး သာမန္အေသးအဖြဲ အေၾကာင္းအရာနဲ႔ ရပ္ဓေလ့ ရြာဓေလ့ ေတြ အေလးထားကိုင္စြဲ ေရးဖြဲ႕လာၾကတာပဲ။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ယေန႔တိုင္ ေခတ္စားေနတဲ႔ ကဗ်ာကို ေထာင္လိုက္စီတဲ႔ အသြင္သဏၭာန္ကိုလည္း ေခတ္စမ္းသမားေတြက တီထြင္ခဲ႔ပါတယ္။ ဒီအရင္ကေတာ့ ကဗ်ာဆိုတာ ရတုဆန္ဆန္၊ အလကၤာသြားေခၚတဲ႔ အလ်ားလိုက္စီၾကတဲ႔ နည္းစံနစ္ ကိုပဲ အသံုးျပဳခဲ႔ၾကပါတယ္။

(၂) ဒုတိယလမ္းခြဲ

ေခတ္စမ္းကေန ထပ္ဆင့္ခြဲထြက္လာတဲ႔ ဒဂုန္တာရာနဲ႔ ေဒါင္းႏြယ္ေဆြတို႔ရဲ႕ ျပည္သူ႔ကဗ်ာ လမ္းေၾကာင္းပါပဲ။ ဒါကေတာ့ သိသာထင္ရွားတဲ႔ အေၾကာင္းအရာလမ္းခြဲပါ။ ေခတ္စမ္းက လူ႔သဘာ၀ ကို အေလးထားတယ္။ ျပည္သူ႔ကဗ်ာကေတာ့ လူထုလူတန္းစားသဘာ၀ကို အေလးထားတယ္။ အထူးသျဖင့္ အဖိႏွိပ္ခံျပည္သူဘက္က ရပ္တည္တယ္။ ေခတ္စမ္းက ႐ိုမန္တစ္၀ါဒျဖစ္ၿပီး ျပည္သူ႔ ကဗ်ာကေတာ့ ဆိုရွယ္လစ္သ႐ုပ္မွန္ ျဖစ္ပါတယ္။ (ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ကဗ်ာမ်ားႏွင့္ လားလား မွ မသက္ဆိုင္ပါ။) ေရးသားဖြဲ႕ႏြဲ႕မႈပံုစံမွာေတာ့ ျပည္သူ႔ကဗ်ာဟာ သူ႔ေရွ႕က ဂႏၴ၀င္နဲ႔ ေခတ္စမ္းရဲ႕ အစဥ္အလာကိုပဲ လက္ခံအသံုးျပဳခဲ႔ပါတယ္။ ျပည္သူ႔ကဗ်ာရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးစံကို ဆက္ခံခဲ႔တယ္ဆိုတဲ႔ ေတာ္လွန္ကဗ်ာကေတာ့ ေရးဖြဲ႕မႈပံုစံမွာ ပိုမိုလြတ္လပ္တဲ႔ ေမာ္ဒန္ဘက္ကို ဦးကိုင္းညႊတ္ခဲ႔ပါတယ္။

(၃) တတိယလမ္းခြဲ

ဒါကေတာ့ ၁၉၇၀ တ၀ိုက္ကေန ယေန႔အထိ ရွင္သန္လႈပ္ရွားေနတဲ႔ ေမာ္ဒန္ကဗ်ာလိုင္း ခြဲပါပဲ။ ျမန္မာကဗ်ာေတြရဲ႕ အေၾကာင္းအရာနဲ႔ ပံုသဏၭာန္ ႏွစ္မ်ဳိးစလံုးကို ျငင္းပယ္ခဲ႔ပါတယ္။ လူဗဟိုျပဳ ၀ါဒနဲ႔ ဆိုရွယ္လစ္ႏိုင္ငံေရးစံကို ပယ္တယ္။ ေခတ္ၿပိဳင္လူေနမႈဘ၀ကို ေခတ္ေပၚအာ႐ံု ခံစားမႈနဲ႔ ေရးဖြဲ႕တယ္။ လစ္ဘရယ္ဒီမိုကရက္တစ္လမ္းေၾကာင္းကို ေရြးခ်ယ္တယ္။ ကာရန္နဲ႔ တင္း ၾကပ္တဲ႔ပံုသဏၭာန္လို႔ ဆိုႏိုင္တဲ႔ (ေလးလံုးစပ္အပါအ၀င္ အေရွ႕က ေလးခ်ဳိး၊ ေဒြးခ်ဳိး) ပံုစံေတြကို စြန္႔ပစ္ၿပီး လြတ္လပ္တဲ႔ပံုသဏၭာန္နဲ႔ အရပ္သံုးဘာသာစကားကို ကိုင္စြဲတယ္။ မုဆိုးစိုင္သင္ကာလကို ျဖတ္သန္းရင္း ေမာ္ဒန္ကဗ်ာနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ႔နည္းပညာ၊ အတတ္ပညာနဲ႔ အႏုပညာသဘာ၀တရားေတြ ဖြံ႕ၿဖိဳးစည္ပင္လာတယ္။ အႏွစ္ေလးဆယ္ရွိတဲ႔ အဲဒီကဗ်ာဟာ ျမန္မာကဗ်ာေလာကႀကီးကို လႊမ္းျခံဳ ထားၿပီး ျမန္မာကဗ်ာရဲ႕ ပင္မေရစီးေနရာကို ေရာက္ရွိေနပါေတာ့တယ္။

တစ္ဆက္တည္းမွာပဲ ၁၉၉၅ ေလာက္ကစလို႔ ဏသ်အာသိနမည သေဘာတရားဟာ ျမန္မာ စာေပေလာကမွာ စိမ့္၀င္ အျမစ္တြယ္လာတယ္။ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္အလြန္မွာေတာ့ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ကဗ်ာ လို႔ ဆိုႏိုင္တဲ႔ ကဗ်ာေတြ စတင္ေတြ႕ရွိလာရတယ္။ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ဆိုတာ ေမာ္ဒန္နဲ႔ ဆက္ႏြယ္သင့္သ ေလာက္ ဆက္ႏြယ္ေနတာမို႔ လမ္းခြဲရယ္လို႔ ေခၚဖို႔ခက္ေပမယ့္ လမ္းေၾကာင္းငယ္ေလးေတြ စိတ္ ႁမႊာျဖာထြက္လာတာကိုေတာ့ ျမင္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ေျပာခ်င္တာက after post modern ပါ။ ေႏွာင္းပို႔စ္ေမာ္ဒန္မွာ ဘယ္လိုကဗ်ာမ်ဳိးေတြ ေပၚထြက္လာမလဲ။ လက္ရွိ ရွိေနတဲ႔ကဗ်ာေတြနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ႀကီးကို ျခားနားတဲ႔ကဗ်ာေတြ ေပၚထြက္လာမွာကေတာ့ အေသအခ်ာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါကို ကြၽန္ေတာ္က post poetry ပို႔စ္ပိုယဲ႔ထရီလို႔ ေခၚခ်င္ပါတယ္။ ပို႔စ္ပိုယဲ႔ထရီဟာ ေမာ္ဒန္နဲ႔ ေရွ႕က အစဥ္အလာရွိခဲ႔တဲ႔ ကဗ်ာေတြနဲ႔ လံုး၀ျခားနားတဲ႔အတြက္ ဒီစတုတၳလမ္းခြဲကို သံမဏိလမ္းခြဲလို႔ အမည္ေပးလိုက္ခ်င္ပါတယ္။

(၄) ကဗ်ာနိဂံုးခ်ဳပ္ၿပီ

ကမၻာေပၚမွာ ေမာ္ဒန္အႏုပညာ၀ါဒေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ႔တဲ႔ ခုႏွစ္နဲ႔ ျဖစ္ေပၚခဲ႔တဲ႔ႏိုင္ငံေတြကို ေလ့လာၾကည့္တဲ႔အခါ ဒီလိုေတြ႕ရပါတယ္။

(၁) အင္ပရက္ရွင္းနစ္ဇင္ (ျပင္သစ္၊ ၁၈၇၄)

(၂) သေကၤတ၀ါဒ (ဆင္ေဘာလစ္ဇင္) (ျပင္သစ္၊ ၁၈၈၀)

(၃) အိတ္စ္ပရက္ရွင္းနစ္ဇင္ (ဂ်ာမဏီ၊ ၁၉၀၅)

(၄) က်ဴဘစ္ဇင္ (ျပင္သစ္၊ ၁၉၀၆)

(၅) အနာဂတ္၀ါဒ (အီတလီ၊ ၁၉၀၆)

(၆) နိမိတ္ပံု၀ါဒ (အဂၤလန္၊ ၁၉၁၂)

(၇) ဒါဒါ၀ါဒ (ဂ်ာမဏီ၊ ၁၉၁၆)

(၈) ဆာရီရယ္လစ္ဇင္ (ျပင္သစ္၊ ၁၉၂၄)

စသျဖင့္ ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒီ အႏုပညာ၀ါဒေတြဟာ စတင္ရာႏိုင္ငံကေန ကမၻာတစ္၀န္း ျပန္႔ႏွံ႕သြားပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီကိုေတာ့ ၁၉၇၀ တ၀ိုက္က်မွ ေမာ္ဒန္ကဗ်ာ အယူ၀ါဒေတြ စေရာက္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ သူတို႔ဆီမွာ ေမာ္ဒန္၀ါဒဟာ ၁၉၆၀ ေလာက္က စရပ္စဲၿပီး ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ အယူအဆ ျဖစ္ထြန္းေနပါၿပီ။ အခုဆို ပို႔စ္ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ေခတ္ေတာင္ ေရာက္ေနၿပီ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဘယ္ေလာက္ ေနာက္က်ေနတယ္ဆိုတာ သိသာပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔အႏုပညာ၊ ကြၽန္ေတာ္ တို႔ကဗ်ာ တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ ေနာက္က်ေနတဲ႔တိုင္ေအာင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ယူသင့္တာယူ၊ ေမြးစားသင့္တာေမြးစား လုပ္ရမွာပဲ။ အခု ေဇယ်ာလင္းတို႔လုပ္ေနတဲ့ L.P.(Language Poetry) ေတာင္ ၁၉၈၀ က သူတို႔ဆီမွာ အဆံုးသတ္သြားၿပီ။ (ကြၽန္ေတာ္တို႔က အခုမွ စလုပ္တယ္ဆိုေတာ့ေရာ ဘာျဖစ္သလဲ။)

သူတို႔ဆီမွာ post L.P. ဘာဆက္လုပ္ၾကမလဲဆိုတာက အႏုပညာသစ္ဆိုင္ရာ ျပႆနာ တစ္ခု ျဖစ္ေနပါတယ္။ What the next? ေပါ့။ ကမၻာ့အေျခအေနနဲ႔ ျမန္မာ့အေျခအေန မတူတာေတြကို ယွဥ္ေျပာၾကည့္ေနတာပါ။ ကမၻာမွာ ေခတ္ဦးအႏုပညာဟာ သမိုင္းဒ႑ာရီေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနခဲ႔ပါ တယ္။ ေခတ္လယ္ကေတာ့ ဘာသာေရးေလာင္းရိပ္ေအာက္မွာ ရွင္သန္ေနခဲ႔တာ ေတြ႕ရပါတယ္။ တတိယေခတ္ အႏုပညာကေတာ့ ဒႆန၊ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးသိပၸံ စတဲ႔ သေဘာတရားေတြရဲ႕ လက္ေအာက္ခံျဖစ္ခဲ႔ရတယ္။ အခု စတုတၳေခတ္ အႏုပညာကေတာ့ ေရွ႕ကအရာေတြအားလံုးရဲ႕ ၾသဇာကလြတ္ေျမာက္တဲ႔အရာ ျဖစ္ရမယ္လို႔ ရည္သန္ၾကပါတယ္။

ကြၽန္ေတာ္တို႔ျမန္မာျပည္မွာေရာ။ ေလာကမွာ ေျပာင္းလဲျခင္းႏွစ္မ်ဳိးပဲ ရွိပါတယ္။ ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္လို႔ ေခၚရမယ့္ တစ္စထက္တစ္စ တိုးတက္ေျပာင္းလဲျခင္းဆိုတဲ႔ ႏလသူကအငသည နဲ႔ ႐ုတ္တရက္ အရွိန္အဟုန္နဲ႔ ခ်ဳိးေကြ႕ေျပာင္းလဲျခင္း revolution တို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရွးက ျမန္မာကဗ်ာ အေျပာင္းအလဲေတြဟာ (poetic evolution) ေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာလည္း ျမန္မာျပည္ တစ္ျပည္တည္း ကြက္ျဖစ္တာမ်ဳိး မဟုတ္ပါဘူး။ (၁၉၇၀ တြင္ ျမန္မာေမာ္ဒန္ကဗ်ာ ျဖစ္ထြန္းေပၚဖို႔ လက္ငင္းက်တဲ႔ အခ်က္တစ္ခ်ဳိ႕ ရွိခဲ႔ေပမယ့္ အဓိကအခ်က္ေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ အေျခအေနအရပ္ရပ္ ေၾကာင့္ ေနာက္က်တာနဲ႔ ေစာတာကလြဲလို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ျမန္မာစာေပမွာ ေမာ္ဒန္ကဗ်ာဟာလည္း (ေရွ႕က ေခတ္စမ္းတို႔ စာေပသစ္တို႔လို) မလြဲမေသြ ျဖစ္ထြန္းလာရမွာ ေသခ်ာလွပါတယ္။

ေခတ္စမ္းဟာ ကမၻာမွာ ရီေနဆန္းေခတ္က ေမြးထုတ္လိုက္တဲ႔ ႐ိုမန္တစ္၀ါဒ စာေပ လႈပ္ရွားမႈ ျဖစ္ပါတယ္။ စာေပသစ္ကေတာ့ စက္မႈအေရးေတာ္ပံုကေမြးထုတ္လိုက္တဲ႔ လက္၀ဲ၀ါဒ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈ ျဖစ္ပါတယ္။ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ အႏုပညာကေတာ့ အိုင္တီနည္းပညာနဲ႔ ဂလိုဘယ္ လိုက္ေဇးရွင္း သေဘာတရားက ေမြးထုတ္လိုက္တဲ႔ အႏုပညာျဖစ္ဖို႔ ေသခ်ာေနပါၿပီ။ အေမရိကန္ လူမႈေရးသိပၸံပညာရွင္ အယ္ဗင္ေတာ္ဖလာက ယေန႔လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို တတိယလႈိင္းေခတ္လို႔ သတ္ မွတ္ခဲ႔ပါတယ္။ အီလက္ထေရာနစ္ အင္ေဖာ္ေမးရွင္း တကၠႏိုလိုဂ်ီ ထြန္းကားတဲ႔ စက္မႈလြန္ယဥ္ေက်းမႈ ေခတ္ေပ့ါ။ တကယ္ေတာ့ အီလက္ထေရာနစ္နည္းပညာကို အေျခခံၿပီး မ်ဳိး႐ိုးဗီဇဆိုင္ရာ၊ အာကာသ သိပၸံဆိုင္ရာ၊ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ စီးပြားေရးနည္းပညာ၊ ဆက္သြယ္ေရးနည္းပညာ၊ ႏိုင္ငံေရး စီးပြားေရး ေတြပါမက်န္ ဘက္ေပါင္းစံု၊ အေၾကာင္းအရာေပါင္းစံုဟာ တစ္ၿပိဳင္နက္တည္း အရွိန္အဟုန္နဲ႔ ေျပာင္းလဲ ေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ကမၻာႀကီးကို အျပားလို သေဘာထားႏိုင္တဲ႔ တတိယလႈိင္းလြန္ေခတ္ထဲကို ေတာင္ ေရာက္ေနၿပီလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

ဒါ၀င္ေဖာ္ထုတ္ခဲ႔တဲ႔ သဘာ၀တရားရဲ႕ေရြးခ်ယ္မႈသီအိုရီ (Theory of natural selection) ကို အေျခခံၿပီး ဟားဗတ္စပင္ဆာက အသင့္ေတာ္ဆံုးအရာသာ ရွင္သန္ႏိုင္ေရး (Survival of the fittest) ဆိုတဲ႔ အယူအဆကို ထပ္ဆင့္ေဖာ္ထုတ္ခဲ႔ပါတယ္။ သူတို႔အဆိုကေတာ့ အရာရာတိုင္းဟာ သက္ရွိသက္မဲ႔ အပါအ၀င္ သဘာ၀တရားရဲ႕ အမ်ဳိးမ်ဳိး ေရြးခ်ယ္စိစစ္ျခင္းကို ခံၾကရမယ္။ အဲဒီအထဲက သာ အသင့္ေတာ္ဆံုး ဆန္ခါတင္က်န္ရစ္ခဲ႔တဲ႔ အရာေတြသာ ေရရွည္မွာရပ္တည္ႏိုင္မယ္ဆိုတဲ႔ အယူအဆပါပဲ။ ဒီသဘာ၀တရားနဲ႔ မကိုက္ညီရင္ အင္မတန္ႀကီးမားတဲ႔ ဒိုင္ႏိုေဆာ သတၱ၀ါႀကီး ေတြေတာင္ မ်ဳိးတုံးေပ်ာက္ကြယ္သြားရတယ္။ အဆင့္ဆင့္ သင့္ေတာ္ေအာင္ လုိက္ေလ်ာညီေထြ လုပ္ႏိုင္တဲ႔ ဆင္လို မိေက်ာင္းလို ကမၻာ့သတၱ၀ါႀကီးေတြကေတာ့ ဒီေန႔ထက္တိုင္ ရွင္သန္က်န္ရစ္ ခဲ႔တယ္။ ဒီအထဲမွာ ျခင္လို ပိုးဟတ္လို အင္းဆက္နဲ႔ <ကက္လို ပုတ္သင္ညိဳလို အေကာင္ေတြလည္း ပါတယ္။

အခုလက္ရွိ ပညာရွင္ေတြကေတာ့ အသင့္ေတာ္ဆံုး (fittest) သာ ရွင္သန္ရမယ္ဆိုတဲ႔ အယူအဆဟာ (A) ေခတ္အတြက္ပဲ မွန္တယ္။ ဒီေန႔ေခတ္မွာ အေရြးခ်ယ္ခံရၿပီး အသက္ရွင္က်န္ရစ္ ႏိုင္တဲ႔သူေတြဟာ ဉာဏ္ပညာအရွိဆံုး (wisest) ေတြလို႔ ဆိုေနၾကတယ္။ Survival of the wiseest ေပါ့။ ဒီေန႔ေခတ္ဟာ ဗဟုသုတနဲ႔ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ စကၠန္႔နဲ႔အမွ် ေပါက္ကြဲေနတဲ႔ေခတ္ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီအခါ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာလည္း ေခတ္ကာလရဲ႕ အေရြးခ်ယ္ခံ ဆက္လက္ရွင္သန္ တည္တံ့ေနတဲ႔ survival artist ေတြျဖစ္ဖို႔ လိုတယ္။ အဲဒီအတြက္ living literature လိုတယ္။ အဲဒါဟာ ကမၻာမွာေတာ့ ပို႔စ္ပိုယဲ႔ထရီ post poetry ျဖစ္ပါတယ္။ ပို႔စ္ပိုယဲ႔ထရီဟာ after post modern ရဲ႕ ထုတ္ကုန္တစ္ခုျဖစ္တယ္။ ပို႔ေမာ္ဒန္မွာ other ဆိုတဲ႔ အယူအဆဟာ အေရးႀကီးတယ္။ ပို႔စ္ပိုယဲ႔ထရီ ဟာ ပိုယဲ႔ထရီရဲ႕ the other ပါ။ The other ဆိုတဲ႔အတြက္ လက္ရွိ တည္ရွိေနတဲ႔ ကဗ်ာနဲ႔ ျခားနားလို႔ သြားပါၿပီ။ လက္ရွိကဗ်ာကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ လက္ျပႏႈတ္ဆက္ရပါလိမ့္မယ္။ ပို႔စ္ပိုယဲ႔ထရီအေၾကာင္း ကို မေျပာခင္ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ သိထားတဲ႔ ကဗ်ာဆိုတာ နိဂံုးခ်ဳပ္ သြားပါၿပီ။ ဖူကူယားမားရဲ႕စကားလံုးကို ငွားေျပာရရင္ေတာ့ The end of Poetry ပါပဲ။

(တေစၧကဖီး – http://ghost-cafe.blogspot.com/ မွကူးယူပါသည္ ။)