က်ေနာ္တို႔ျမန္မာျပည္အေရးဟာျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြ၊ေခါင္းေဆာင္တဲ့သူေတြ ညီညြတ္စြာနဲ႔လုပ္တတ္မယ္၊ လုပ္မယ္ဆိုရင္ေအးေအးေဆးေဆးနဲ႔ ၿပီးေျမာက္ႏိုင္မယ္လို႔က်ေနာ္ယံုၾကည္တယ္။(ၾသဂုတ္လ ၁၉၄၅)
လူထုႀကီးက က်ဳပ္ကိုေပးထားတဲ့ လူထုေခါင္းေဆာင္ဆိုတဲ့ ဂုဏ္ကို၀န္ႀကီးဆိုတဲ့ ဂုဏ္ထက္ က်ဳပ္ပိုမက္တယ္ဆိုတာ ခင္ဗ်ားတို႔ မွတ္ထားလိုက္ၾကပါ။က်ဳပ္စိတ္ထဲမွာဆိုရင္ ၀န္ႀကီးဆိုတဲ့ ဂုဏ္ဟာ လူထုေခါင္းေဆာင္ဆိုတဲ့ဂုဏ္ရဲ႕ေျခဖ်ားမွာကပ္ေနတဲ့ ေျခမႈန္႔ေလာက္ပဲလို႔ က်ဳပ္ မွတ္ထားပါတယ္။( ၂၀ . ၁၀ . ၁၉၄၆ )
က်ားနဲ႔ရင္ဆိုင္ေတြ႔ေနရတဲ့အခါမ်ိဳးတြင္တစ္ဦးကိုတစ္ဦးစိတ္ေကာက္ၿပီးထိုင္ေန၍မျဖစ္သကဲ့သို႔ ဗမာ့ေသေရးရွင္ေရးႀကီးႏွင့္ရင္ဆိုင္ေတြ႔ေနရသည့္အခါတြင္လည္းမေက်နပ္မႈအေသးအဖြဲ႔ကေလးေတြကို ႐ိုးမယ္ဖြဲ႔၍ မေနၾကပါႏွင့္။( ၇ . ၃ . ၁၉၄၇ အသံလႊင့္ခ်က္ )

ဖက္ဆစ္၀ါဒဆိုတာ အၾကမ္းပတမ္းကို လက္ကိုင္ထားၿပီး ကိုယ့္တိုင္းျပည္မွာလည္းတိုင္းသူျပည္သား လူထုအဖြဲ႔မ်ား ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ဖိႏွိပ္၊ အျခားလူမ်ိဳးမ်ားကိုလည္းငါတို႔ေလာက္မျမတ္ဆိုၿပီး အျခားလူမ်ိဳးေတြ အေပၚ လႊမ္းမိုးဖို႔ အၿမဲလုပ္ၿပီး စစ္ကို အၿမဲလိုလားေနတဲ့ အဆိုး၀ါးဆံုး ဓနရွင္နယ္ခ်ဲ႕၀ါဒလို႔ က်ဳပ္နားလည္တာပဲ။( ၁၈ . ၁၁ . ၁၉၄၅ )

ႏွလံုးရည္နဲ႔တိုက္လို႔မရရင္ လက္႐ံုးရည္နဲ႔ တိုက္ရမွာပဲ( ဧၿပီ ၁၉၄၇ နတ္ေမာက္ ) 
ေသြးထြက္သံယိုျဖစ္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးကိုသာေတာ္လွန္ေရးလို႔ ယူဆေနၾကတယ္။ဒါဟာ လံုး၀ မမွန္ဘူး။ ေတာ္လွန္ေရးဟာ ေသြးထြက္သံယိုရွိတဲ့ေတာ္လွန္ေရး၊ ေသြးထြက္သံယိုမရွိတဲ့ေတာ္လွန္ေရး ရယ္လို႔ႏွစ္မ်ိဳးရွိတယ္။( ၂၈ . ၃ . ၁၉၄၇ ေအာင္လံၿမိဳ႕ ) 
လူေတြကတင္ေျမွာက္ၿပီးလူေတြရဲ႕အက်ိဳးကို လုပ္တဲ့လူေတြရဲ႕ အစိုးရသာလွ်င္ဒီမိုကေရစီ ျဖစ္ႏိုင္မယ္။( ၁၉ . ၅ . ၁၉၄၇ ဂ်ဴဗလီေဟာ )
 စားဖားသမားေတြ ညီညြတ္တာ က်ေနာ္မလိုခ်င္ဘူး … 
တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္းညီညြတ္ေရး၊တိုင္းသူျပည္သားလူထုညီညြတ္ေရး၊အဲ့ဒီညီညြတ္ေရးႏွစ္ခုမရွိသမွ်ကာလပတ္လံုး ဒီတိုင္းျပည္ဟာ လြတ္လပ္ပင္လြတ္လပ္ျငားေသာ္လည္း ဘယ္ပါတီတက္တက္ ဘယ္အစိုးရ လုပ္လုပ္ဖာသယ္တိုင္းျပည္ ျဖစ္ေနမွာပဲလို႔ က်ေနာ္ေျပာခ်င္တယ္။ ဒီေတာ့ကာဒီႏွစ္ခုကို ခင္ဗ်ားတို႔ မပ်က္ျပားပါေစနဲ႔။ဘယ္သူက ဘာလုပ္လုပ္ မပ်က္ပါေစနဲ႔။အဲ့ဒါ အင္မတန္အေရးႀကီးတယ္။ 
ဗမာေတြစိတ္ထက္သေလးဘာေလးနဲ႔တလြဲဆံပင္ေကာင္းေနၾကတယ္။ဗမာျပည္လြတ္လပ္ေရးရေအာင္လုပ္ရမယ့္တိုက္ပြဲမ်ိဳးမွာ အသံုးမခ်ဘူး။ဗမာျပည္ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးမွာ အသံုးမခ်ဘူး။ဗမာ၊ ဗမာအခ်င္းခ်င္း ခ်ဖို႔မွာလုပ္ခ်င္တယ္။ဒါမ်ိဳးေတြ လုပ္ခ်င္လို႔ ဘယ္ေတာ့မွ အက်ိဳးမရွိဘူး။တိုင္းသူျပည္သားဆႏၵအရမဟုတ္ပဲတိုင္းသူျပည္သားေတြနဲ႔ကင္းကြာၿပီးမင္းစိတ္ေပါက္တဲ့ အရာရွိေတြ ခ်ယ္လွယ္တဲ့ စနစ္ဆိုးတစ္မ်ိဳးရွိေနရင္အမ်ားျပည္သူတို႔ ဆႏၵနဲ႔လုပ္ကိုင္ရတဲ့ ဒီမိုကေရစီ၀ါဒ ေခတ္မစားႏိုင္ပဲဖက္ဆစ္၀ါဒဆင္တူ႐ိုးမွားေတြ ေပၚလာႏိုင္တယ္။ဒီ၀ါဒမ်ိဳးေတြေပၚလာရင္ တိုင္းသူျပည္သားေတြဟာ လြတ္လပ္ေရးဆိုတာကိုမရႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ဟာ ဒီမိုကေရစီကိုသာ ေခတ္စားေအာင္လုပ္ရမယ္။ အဲ့ဒီ၀ါဒမ်ိဳးအရသာ လြတ္လပ္တဲ့ ဗမာႏိုင္ငံ ထူေထာင္ႏိုင္ေအာင္ႀကိဳးစားရမယ္။ ဒီမိုကေရစီ၀ါဒသာ လြတ္လပ္ေရးနဲ႔ ဆီေလ်ာ္တယ္။ဒီ၀ါဒသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အားေပးတယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ ဒီ၀ါဒကိုသာက်ေနာ္တို႔ ရည္ရြယ္ရမယ္။( ၁၉၄၅ ၾသဂုတ္လ )
ဗမာေတြလမ္းႏွစ္ခြေရာက္ေနၿပီ။ ေတြေ၀ေနလို႔ မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ခ်ီတံုခ်တံုျဖစ္ေနလို႔ မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ကိုယ္ယံုၾကည္တာကို မလုပ္ရလို႔ မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ႏိုင္ငံေရးလုပ္တယ္ဆိုတာ ေၾကာက္လြဲ ရဲမင္းျဖစ္ဆိုတဲ့အတိုင္း ရဲႏိုင္မွျဖစ္မယ္။က်ေနာ္တို႔ေတာ့ ေရွ႕အဖို႔ကို ရဲရဲႀကီး လုပ္ေတာ့မယ္။ ျပတ္ျပတ္သားသားလုပ္ေတာ့မယ္။က်ေနာ္တို႔တစ္ေတြ ဟုိအေၾကာင္းေထာက္၊ ဒီအေၾကာင္းေထာက္ၿပီး ခ်ီတံုခ်တံုျဖစ္ေနမႈေၾကာင့္ လူထုမနစ္နာေစခ်င္ေတာ့ဘူး။

( ၅ . ၄ . ၁၉၄၇ အသံလႊင့္ခ်က္ ) 
တစ္တိုင္းျပည္လံုးႀကီးပြားေစခ်င္ရင္လူအား၊ေငြအားပစၥည္းအားနဲ႔စုေပါင္းၿပီးအင္တိုက္အားတိုက္လုပ္ႏိုင္မွအက်ိဳးခံစားခြင့္ရွိၾကမွာပဲ။ဗမာကတစ္မ်ိဳး၊ ကရင္ကတစ္ဖံု၊ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္းတို႔ကတစ္ျခား အကြဲကြဲ အျပားျပားလုပ္ေနၾကရင္ အက်ိဳးရွိမွာ မဟုတ္ဘူး။ စုေပါင္းလုပ္ၾကမွသာ အက်ိဳးရွိႏိုင္မယ္။လုပ္ၾကည့္မွလည္း အက်ိဳးရွိေၾကာင္း သိႏိုင္တယ္။

( ၁၁ . ၂ . ၁၉၄၇ ပင္လံု )

ဗမာျပည္ရဲ႕အက်ိဳးကို တကယ္္လိုလားတယ္ဆိုရင္ လူငယ္ေတြဟာေတာ္လွန္ေရးစကားေတြ ေျပာတာ ေလွ်ာ့ၿပီးေတာ့ကာ ေတာ္လွန္ေရးရဲ႕တကယ့္အလုပ္ကို လုပ္ၾကစမ္းပါဆိုတာ ေျပာခဲ့ခ်င္တယ္။( ၁၇ . ၄ . ၁၉၄၇ ျမန္မာႏွစ္သစ္ကူး၊ အသံလႊင့္ခ်က္ )
က်ဳပ္တို႔ဟာဘယ္လိုလူစားေတြလဲ၊ရာဇ၀င္မွာအေရးခံမယ့္လူစားမ်ိဳးေတြလား၊ရာဇ၀င္မွာအဆဲခံမယ့္လူစားမ်ိဳးေတြလား ဆိုတာ ခင္ဗ်ားတို႔ကိုယ္တိုင္သိပါလိမ့္မယ္။ ပေဒသာပင္ ေပါက္ေအာင္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ အလုပ္လုပ္မွ ျဖစ္မယ္ဆိုတာခင္ဗ်ားတို႔ နားလည္ေစခ်င္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ ဘာအလုပ္ပဲလုပ္လုပ္ ေနာက္ဆံုးတစ္ေန႔ ၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ ႐ံႈးမယ္ထင္တယ္  ျဖစ္ေစ၊ ႏိုင္မယ္ထင္တယ္ ျဖစ္ေစ မေလ်ာ့တမ္း ဇြဲနဲ႔ လုပ္သြားရမယ္။ အေကာင္းဆံုး၊အလြယ္ဆံုး၊ အေအးဆံုး ဆိုတဲ့နည္းကို က်ေနာ္တို႔က ပထမေရွးဦးစြာ က်ေနာ္တို႔ရွာၿပီးလုပ္မွာပဲ။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ သည္လိုလုပ္လို႔ မရဘူးဆိုရင္ ေအးေအးနဲ႔မရရင္ရႏိုင္တဲ့နည္းကို လုပ္ရမွာပဲ။ ခင္ဗ်ားတို႔ဟာ လြတ္လပ္ေရးကိုလိုခ်င္ရင္ လြတ္လပ္ေ၇းကို ရႏိုင္ေလာက္တဲ့စည္းကမ္းကို ရွိၾကပါ။ လြတ္လပ္ေရးကို လိုခ်င္လို႔ရွိရင္ လြတ္လပ္ေရးကို ရႏိုင္တဲ့ညီညြတ္မႈကို ထိန္းသိမ္းၾကပါ။ လြတ္လပ္ေရးကို လိုခ်င္ရင္ လြတ္လပ္ေရးကို ရႏိုင္တဲ့ထူေထာင္မႈကို လုပ္ၾကပါ။ အဲ့ဒီလို လုပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ေရွ႕ကို လြတ္လပ္ေရး အရသာကိုခံစား၊ စံစား ေစခ်င္တယ္ ဆိုရင္ အလုပ္လုပ္ၾကဖို႔၊ စည္းကမ္းရွိၾကဖို႔၊ ယခုကတည္းကခင္ဗ်ားတို႔ကိုယ္ကို အက်င့္ဆိုးေတြ၊ အက်င့္ေဟာင္းေတ၊ြ ေစာက္က်င့္ေတြကိုျပင္ၾကဖို႔လိုၿပီဆိုတာ က်ေနာ္ ကေန႔ ေျပာခဲ့ခ်င္တယ္။

( ၁၃ . ၇ . ၁၉၄၇ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေနာက္ဆံုးေျပာၾကားခဲ့ေသာ မိန္႔ခြန္း )

(ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ေက်ာင္းသားဘဝ ႏွင့္ ပညာေရး အျမင္)
ပညာဆိုသည္မွာ စာအုပ္စာတန္းဘတ္၍ စာသိမွုကို ပညာဟု မဆိုေပ၊ ပညာသည္ အတိုင္းအဆမထင္ အလြန္က်ယ္ေျပာ နက္နဲလွေပသည္၊ ကမၻာရွိ စာအုပ္အားလံုး ပင္လွ်င္ ပညာ အားလံုးကို ေလာကျပင္က်ယ္ တည္းဟူေသာ ေက်ာင္းႀကီး ၌ ကၽြႏုပ္တို႔သည္ ပုခက္တြင္္းမွသည္ ေျမႀကီးထဲ ေရာက္သည္အထိ ပညာ သင္သားမ်ား ျဖစ္ေန ၾကေစသည္။ ပညာ သင္ၾကားမွုသည္ အမွန္စင္စစ္အားျဖင့္ သူ၏ တသက္ပန္တြင္ ကုန္ဆံုးသည္ဟု မဆိုႏိုင္ေပ၊ ပညာတတ္သူသည္ ေလာကရွိအရာရာကို အခြင့္ အလမ္းလိုက္ ဆင္ျခင္ သံုးသပ္နိုင္စြမ္းေသာ ဥာဏ္အားကို၄င္း မိမိဥာဏ္ အျမင္အရ စိတ္ေန စိတ္ထား စိတ္ဓါတ္ တို႔ကို၄င္း (Emotion of the Education) ျပဳျပင္ ျပဳစု စီမံ ထားခဲ့သူသာလွ်င္ ျဖစ္သည္။
ပညာသည္ စာအုပ္မ်ားထဲတြင္သာ ရွိသည္မဟုတ္ စာအုပ္မ်ားကို ေက်ာ္၍ ျမင္စြမ္းႏိုင္ျခင္းကို ေဆာင္ႏိုင္ရေပမည္။ ပညာသည္ လူ၏ ဥာဏ္ကိုသာ ျပဳျပင္ တိုးခ်ဲ႔ရံုသာမဟုတ္ လူ၏ စိတ္ေန စိတ္ထား အယူ အဆမ်ား ကိုလည္း တိုးတက္ေစရမည္။ လူ၏ ဆႏၵအား လုပ္အားကို ႏူးညြတ္ ေစရမည္။
 ရာဇဝင္သိရံုသာ မဟုတ္ ရာဇဝင္ကို ဖန္တီး ႏိုင္ေစရမည္။ ေလာကဓါတ္ ပညာကို သိရံုသာ မဟုတ္၊ ေလာကဓါတ္ ပညာကို တိုးခ်ဲ႔ႏိုင္ေစရမည္။ ပ႒မ ပညာကို သိရံုမွ်သာ မဟုတ္၊ ေျမသစ္ ေရသစ္ ေတာ ေတာင္ တို႔ကို ရွာေဖြ စံုစမ္းႏိုင္ေစရမည္။ ဤကား ပညာ၏ သရုပ္ အက်ဥ္းမွ်ပင္တည္း။
ပညာသည္ ကာလ ေဒသ ပေရာဂ ႏွင့္ ယွဥ္ရမည္။ ေလာက၌ လက္ေတြ႔ အသံုးလည္းက်ရမည့္ ပညာတြင္ သညာ လည္း ပါသည္။ ဥာဏ္ႏွင့္လည္း ယွဥ္ရမည္၊ ဥာဏ္ခ်ည္းသာ တိုးတက္၍ သညာ မရွိပါမူလည္း ဤမွ် ပိုမို ဆန္းၾကယ္ အေျပာက်ယ္ လွေသာ ေခတ္သစ္ အေၾကာင္းကို နားမလည္ႏိုင္ေပ၊ ေလာကဓါတ္ ပညာကို မတတ္ မသိဘဲ ေလာကဓါတ္ ပညာဥာဏ္ ကိုသာရလွ်င္ ေလာကဓါတ္ ပညာ၏ တန္ဘိုးကို ဒင္ျပည့္ မသံုးႏိုင္ေပ။
တိုင္ျပည္ အေျခအေန ျပႆနာ၊ ေခတ္၏ အေျခအေနႏွင့္ မယွဥ္ပါမူ တိုင္းျပည္ ေထာင္ျခင္း ေခတ္ျပင္ျခင္း မျပဳႏိုင္ေပ။ ေမြးကတည္းက ေသသည္အထိ အယူဝါဒ အေျပာင္းအလဲ မရွိသူသည္ ပညာတတ္သည္ဟု မဆိုႏိုင္ေပ။
လူတေယာက္၏ သက္တမ္းတြင္ အစ ပ႒မက သိျမင္လာေသာ စိတ္ေန စိတ္ထား ဝါဒ တို႔သည္ အမွန္ခ်ည္း မဟုတ္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ ရမည္သာတည္း။
လူတဦး၏ တဘဝတြင္ ကၽြႏု္ပ္တို႔သည္ အယူဝါဒ ေျပာင္းလဲျခင္းမ်ားကို ေတြ႔ေသာအခါ ထိုလူသည္ သမာဓိမတည္၊ ေရွ႔ေနာက္မညီဟု ထင္မွတ္မွားေလသည္။ သမာဓိ မတည္ျခင္းမွာ ကိုယ္က်င့္တရား ေဖါက္လြဲ ေဖါက္ျပန္ ျဖစ္ျခင္း ေပတည္း။ ဝါဒ ေျပာင္းလဲ မွုမွာ ဥာဏ္အျမင္၏ ေျပာင္းလဲမွုေၾကာင့္ သမာဓိမတည္ျခင္း မဟုတ္ေပ။ တနည္း တိုးတက္ျခင္း ေပတည္း။
သမာဓိဆိုသည္မွာ ေလာက၏ အေကာင္း အဆိုး အက်ိဳးအျပသ္ သနစ္စံုကို ပိုင္းျခား ထင္ထင္ သိျမင္၍ ဆင္း႐ဲလည္း ဝမ္းမနည္း ခ်မ္းသာလည္း ဝမ္းမသာ ပကတိ စိတ္ထား ဥာဏ္ အျမင္အရ လူခ်ီးမြမ္း လူကဲ့ရဲ႔မွု ေဘးဒုကၡ အႏၱရာယ္ကို မထိတ္ မလန္႔ တသမတ္တည္း တည္ညိမ္စြာ ရွိျခင္းကို ဆိုေလသည္။
ေလွနံဓါးထစ္ဆိုေသာ အလုပ္။ အေျပာ၊ အေတြးတို႔မွာ ပညာ၏အဓိပၸါယ္ ဆန္႔က်င္ဘက္ေပတည္း။

(ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လူငယ္ေက်ာင္းသားဘဝက ကိုယ္တိုင္ေရးခဲ့ေသာ အလြန္ေလးနက္ေသာ ေလာကအျမင္။ ပညာေရး အျမင္ တစိတ္တေဒသ ျဖစ္သည္။)

လူႀကီးဆုိတာ အသက္ႀကီးတာကို ဆိုလိုတာလား ။ မဟုတ္ဘူး ။ အသက္မႀကီးေပးမယ့္ လုပ္တဲ့ အလုပ္ႀကီးရင္ လူႀကီးပဲ။
(၁၉၄၄ ၊ မတ္ ၁၄ ၊ ဗိုလ္သင္တန္း ေက်ာင္းဆင္းမိန္႔ခြန္း)