ဒီေန႔ ေခတ္ၿပိဳင္ ျမန္မာကဗ်ာ အခင္းအက်င္းက အယူအဆမ်ဳိးစံု၊ ကဗ်ာ အမ်ဳိးအစား အစံုအလင္နဲ႔ က်ယ္ျပန္႔ ႐ႈပ္ေထြးလွပါတယ္။

ေခတ္ၿပိဳင္ ျမန္မာကဗ်ာလို႔ ဆိုရာမွာ ပင္မေရစီး ေခတ္ေပၚကဗ်ာ၊ နီယို ေမာ္ဒန္ကဗ်ာ၊ ဘာသာစကား ကဗ်ာ၊ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ကဗ်ာ၊  စမ္းသပ္ကဗ်ာ၊ ေကာလာ့ဂ်္ကဗ်ာ၊ စကားေျပကဗ်ာေတြ အျပင္ ေလာေလာဆယ္ အမ်ဳိးအမည္ ခြဲျခားလို႔ မရႏိုင္ေသးတဲ့ တျခား ကဗ်ာေတြလည္း ပါ၀င္ေနပါတယ္။

လူငယ္ ကဗ်ာဆရာ အမ်ားစုက ပင္မေရစီး ေခတ္ေပၚ ကဗ်ာကို ေက်ာ္လြန္ဖို႔ နည္းမ်ဳိးစံုနဲ႔ စမ္းသပ္ ေရးဖြဲ႕ ေနၾကၿပီး ျမန္မာ ကဗ်ာယဥ္ေက်းမႈ အသစ္ ေျပာင္းလဲ တည္ေဆာက္ ႏိုင္ဖို႔ ဟန္ျပင္ ေနၾကတာ သတိျပဳမိ ၾကပါလိမ့္မယ္။ လူငယ္ ကဗ်ာ ဆရာေတြ အေနနဲ႔ ဘယ္လို သေဘာ ထား ခံယူခ်က္ ေတြနဲ႔ ကဗ်ာ ေရးဖြဲ႕ ေနၾကသလဲ။ သူတို႔ဆီမွာ ကဗ်ာ အႏုပညာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လို အယူအဆ၊ အသိအျမင္၊ အာ႐ံု တိမ္းညြတ္မႈနဲ႔ ယံုၾကည္မႈေတြ ရွိေနၾကသလဲ။ သူတို႔ဟာ ကိုယ္ပိုင္ အေတြးအေခၚနဲ႔ ရွင္သန္ ေနၾကတဲ့ လူငယ္ေတြလား။ တျခား အယူအဆ ေတြရဲ႕ ၾသဇာ လႊမ္းမိုးမႈကို အလြယ္တကူ ခံယူ ေနၾကသူ ေတြလား။ ကိုယ္ပိုင္ အေတြး အေခၚနဲ႔ တျခား အယူအဆ ကို လိုအပ္ သလို/ လိုက္ေလ်ာ ညီေထြ ေပါင္းစပ္ၿပီး အစဥ္အလာက ေသြဖည္ ခြဲထြက္တဲ့ ကဗ်ာလမ္း ေၾကာင္းဆီ ေရြ႕လ်ား သြားၾကမယ့္ လူငယ္ေတြလား။

ဒီေန႔ေခတ္မွာ အေျပာင္းအလဲေတြက ၀င္လာမစဲ တဖြဲဖြဲပါ။ အေျပာင္းအလဲေတြကို သိခ်င္ရင္ လူငယ္ေတြနဲ႔ စကား ေျပာၾကည့္ပါ။ လူငယ္ေတြကို စူးစမ္း ေလ့လာၾကည့္ပါ။ လူငယ္ေတြ လက္ရွိ ရပ္တည္ေနတဲ့ ေနရာနဲ႔ အာ႐ံု တိမ္းညြတ္မႈေတြဟာ အနာဂတ္ အလား အလာကို မွန္းေမွ်ာ္ျမင္သာ ေစႏိုင္တဲ့ ဗ်ဴးပြိဳင့္ တစ္ခုပါပဲ။

ကြၽန္ေတာ္ လူငယ္ေတြကို တန္ဖိုးထား ယံုၾကည္ပါတယ္။ အဲဒီ ယံုၾကည္မႈေၾကာင့္ပဲ ေခတ္ၿပိဳင္ လူငယ္ကဗ်ာဆရာ တခ်ဳိ႕နဲ႔ ကဗ်ာ ဒိုင္ယာေလာ့ဂ္ကို စီစဥ္ တင္ေပးလိုက္ရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ေအာင္ရင္ၿငိမ္း။    ။ လတ္တေလာ ေရးျဖစ္ေနတဲ့ ကဗ်ာေတြ အေၾကာင္းနဲ႔ စကား၀ိုင္း စဖြင့္ လိုက္ၾကရေအာင္။ တျခား ေခတ္ၿပိဳင္ ကဗ်ာဆရာေတြနဲ႔ ကဗ်ာ ဖတ္သူေတြ သိရေအာင္ေပါ့။

သူရနီ။ ။ ကဗ်ာဆိုတာ တင္းက်ပ္ေနတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း ထံုးတမ္း ဓေလ့ေတြထဲက ခဏ ထြက္ေျပးတာပါ။ အခု အခ်ိန္ဟာ ရာသီ အကူးအေျပာင္း တစ္ခုလို ကဗ်ာ့စပ္ကူး မပ္ကူး ကာလကို ျဖတ္သန္းေနတဲ့ အခါလို႔ ဆိုရပါလိမ့္မယ္။ လတ္တေလာ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ကဗ်ာနဲ႔ ကဗ်ာေဗဒကို Hybrid လုပ္ထားတဲ့ ပံုစံလို ကဗ်ာေတြကို စိတ္၀င္စား ေနမိပါတယ္။

ေဇာ္လူစိမ္း။ ။ ကြၽန္ေတာ့္ အေနနဲ႔ဆိုရင္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေန႔တုန္းက ကြၽန္ေတာ့္ဆီ ႐ိုက္ခတ္လာတာေတြ၊ ဒီေန႔ ကြၽန္ေတာ့္ဘက္က လက္ခံ ရရွိေနတဲ့ အပိုင္းေတြ၊ အဲဒါေတြ အေပၚမွာပဲ မူတည္ေနပါတယ္။ ဒါက ကြၽန္ေတာ္ ေရးျဖစ္တဲ့ ကဗ်ာပါ။ ခပ္က်ဲက်ဲပဲ။ ေရးျဖစ္ခ်င္မွလည္း ေရးျဖစ္တယ္။ မႏွစ္တုန္းက ေရးခဲ့ တာကို မေန႔ကမွ လက္စသတ္ ေခါင္းစဥ္ တပ္လိုက္ရတာလည္း ရွိတယ္။ မေန႔က ေရးခဲ့တာကို ဒီေန႔ ဆြဲျဖဲပစ္လိုက္ရတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္တာပဲ။ ဆိုလိုတာက ကိုယ္တိုင္ စိတ္ခ်လက္ခ် ေရးလိုက္တဲ့ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္၊ ကိုယ့္အရသာကို ယံုယံုၾကည္ၾကည္ ထည့္လႊတ္လိုက္တဲ့ ကဗ်ာ တစ္ပုဒ္ဟာ ေရးသူရဲ႕ စိတ္ပိုင္း ဆိုင္ရာ ျငင္းပယ္မႈ၊ လက္ခံမႈ၊ အေတြ႕အၾကံဳပိုင္း ဆိုင္ရာရဲ႕ အတည္ျပဳခ်က္ေတြ၊ အဲသလို အဆင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ျဖတ္ေက်ာ္လာၿပီးမွ ျဖစ္လာတာ။

စိုးမင္းေအာင္။    ။ ေန႔စဥ္ ဘ၀ရဲ႕ အေတြ႕အၾကံဳ၊ ပုဂၢလိက ခံစားမႈနဲ႔ လူ႔အဖြဲ႕ အစည္းအေပၚ အျမင္ေတြ ပါတဲ့ ကဗ်ာေတြကို ေရးျဖစ္ေနပါတယ္။

လင္းသဏ္ညီ။    ။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ စိတၱဇကို ဖြင့္ထုတ္ပစ္ လိုက္တဲ့ ကဗ်ာေတြ၊ ၿပီးေတာ့ ကဗ်ာ အယူအဆနဲ႔ ႏွီးႏြယ္တဲ့ ကဗ်ာ နည္းနည္း၊ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အံမ၀င္ ခြင္မက် လြဲေခ်ာ္ ေနမႈေတြကို သေရာ္တဲ့ ေနာက္တီး ေနာက္ေတာက္ ကဗ်ာေတြေပါ့။ လတ္တေလာ ေရးျဖစ္ေနတာ။

မင္းသက္ဇဥ္။    ။ ကြၽန္ေတာ္က ခံစားခ်က္နဲ႔ ကဗ်ာကို တည္ေဆာက္တာ မ်ားပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံ စကားလံုးေတြကလည္း ဆင့္ပြားပါတယ္။ ပူးတယ္။ ခြာတယ္။ ျဖတ္ေတာက္တယ္။ ၿဖိဳခြဲတယ္။ ျပန္တည္ေဆာက္တယ္။ ခံစားခ်က္ မရွိရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အားလံုး ေသဆံုးၾကမွာပဲ။ ကဗ်ာ ေသမယ္။ စကားလံုး၊ ဘာသာ စကားတိုင္းကို ကဗ်ာအျဖစ္ တည္ေဆာက္လို႔ ရတယ္။ ကဗ်ာ ျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္မယ္။ ျဖစ္တယ္၊ မျဖစ္ဘူး ဆိုတာကေတာ့ ဖတ္သူနဲ႔ ဆိုင္ပါတယ္။ ေရးသူဟာ ဖတ္တဲ့ အလုပ္ကို ေရးရင္း ဖတ္သြားတဲ့ အတြက္ ဖတ္သူ တစ္ေယာက္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ျမတ္ေ၀။ ။ ေခတ္ၿပိဳင္ ခံစားမႈေတြကို အေကာင္းဆံုး ခင္းက်င္း ျပႏိုင္မယ့္ ကဗ်ာသစ္ေတြ စမ္းသပ္ ေရးျဖစ္တယ္။ စကားလံုးေတြ ကစားထားတာ မရွိဘူး။ နိမိတ္ပံု၊ သေကၤတေတြကို အတတ္ႏိုင္ ဆံုးေရွာင္ၿပီး ကဗ်ာရဲ႕ဟန္ခ်က္၊ ရွင္းလင္းနား လည္လြယ္တဲ့ ဘာသာ စကားေတြနဲ႔ ကြၽန္ေတာ့္ ရင္ဘတ္ကေန ေနာက္ထပ္ ရင္ဘတ္ေတြဆီ ေရာက္ေအာင္ ထည့္ဖို႔ ႀကိဳးစားတယ္။ အက်ပ္ အတည္းေတြ ၾကားထဲက ႐ုန္းကန္ေနရတဲ့ အျဖစ္၊ ဖိအားမ်ဳိးစံုေၾကာင့္ ရလာတဲ့ ကိုယ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေျပာင္းလဲမႈ/ ဟန္ခ်က္ပ်က္မႈေတြကို ခံစားရတဲ့ အတိုင္း ေရးတယ္။ သိျမင္တဲ့ အတိုင္းေရးတယ္။ စိတ္က်န္းမာေရး ေဆး႐ံုက ဘာသာစကားေတြ၊ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ အသံုးအႏႈန္းေတြ၊ ပုံမွန္ မဟုတ္တဲ့ ယံုၾကည္မႈ လက္ခံမႈေတြ သံုးၿပီး ကဗ်ာ အနည္းငယ္ စမ္းသပ္ ေရးျဖစ္တယ္။ ပုဂၢလိက ခံစားမႈေတြလည္း ပါတယ္ေပါ့ဗ်ာ။

ေအာင္ရင္ၿငိမ္း။    ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္က ပင္မေရစီး ေခတ္ေပၚ ကဗ်ာနဲ႔ အခုလက္ရွိ ေခတ္ၿပိဳင္ကဗ်ာ။ အဲဒီ ႏွစ္ခုၾကားက အေျခအေနကို ေျပာပါဦး။ ကဗ်ာ ယဥ္ေက်းမႈ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ လာတယ္လို႔ ျမင္သလား။ ဒါမွမဟုတ္ ဆုတ္ယုတ္ က်ဆင္း ေနတယ္လို႔ ျမင္သလား။

သူရနီ။ ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္က ပင္မေရစီး ကဗ်ာ အေၾကာင္းေတြကို ေျပာရရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ သူတို႔ရဲ႕ပခံုးေပၚ တက္ရပ္ခြင့္ ရခဲ့တာပါ။ ပင္မ ေရစီး ကဗ်ာေတြနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ ၾကည့္ရင္ေတာ့ အခုလက္ရွိ ေခတ္ၿပိဳင္ ကဗ်ာေတြဟာ ပင္မ ေရစီး ကဗ်ာကို တစ္စတစ္စ ခ်ဲ႕ထြင္ၿပီး အေၾကာင္းအရာ၊ ပံုသဏၭာန္၊ အျမင္သစ္၊ စီစဥ္ တင္ျပပံုက စလို႔ ေျပာင္းလဲ လာေနေတာ့ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ လာၿပီလို႔ပဲ ဆိုရပါလိမ့္မယ္။

လင္းသဏ္ညီ။ ။ ေျပာင္းလဲ ေနတာေတာ့ အမွန္ပဲ။ ဒါေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္က ေမာ္ဒန္ ကဗ်ာ ေရစီးေၾကာင္းလိုေတာ့ အားေကာင္းေမာင္း သန္ မျဖစ္ေသးဘူး။ ကဗ်ာ အမ်ဳိးအစားနဲ႔ အယူအဆေတြကေတာ့ ေျပာင္းလဲ တိုးတက္ ေနတယ္လို႔ ယံုတယ္။

မင္းသက္ဇဥ္။ ။ ဒီေန႔ စာမ်က္ႏွာေတြေပၚက ကဗ်ာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဆုတ္ယုတ္က်ဆင္း ေနတယ္လို႔ ထင္တယ္။
ကဗ်ာေတြ ထပ္ေနသလိုပဲ။ ဖတ္ရတာ မြန္းက်ပ္တယ္။ အိုင္ေနတယ္။ တခ်ဳိ႕ကဗ်ာေတြ က်ေတာ့ အသစ္ လုပ္ထားတာ ေတြ႕တယ္။ ျပဳလုပ္သူအတြက္ အသစ္ျဖစ္တယ္။ ကဗ်ာဖတ္သူေတြ အတြက္ အသစ္ မဟုတ္ဘူး။ အ႐ူး တစ္ေယာက္လိုပဲ လုပ္ခ်င္တာ ေလွ်ာက္လုပ္ထားသလိုပဲ။ သစ္ရင္ၿပီးေရာပံု ေပါက္ေနတယ္။ ပင္မ ေရစီးဟာ တျဖည္းျဖည္း ေရြ႕လ်ား လာၿပီးေနာက္ ဆက္မစီးဆင္းႏိုင္ဘူး။ တစ္ေနရာမွာ ေရအိုင္ ျဖစ္ေနတယ္။ ေရအိုင္ထဲက ေရေတြကို ကိုယ့္နည္းကိုယ့္ဟန္ ျပန္အသံုးခ်ရမယ္။ တစ္ဖက္က စီးဆင္းလာတဲ့ ေရေတြနဲ႔ ေရာေထြး ေမႊေႏွာက္ပစ္ရမယ္။

ျမတ္ေ၀။ ။ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ ရွိပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ဆုတ္ယုတ္ ေနတယ္လို႔ ထင္လိမ့္မယ္။ အဲဒါ အျမင္ ေ၀၀ါးမႈပဲ ျဖစ္မွာပါ။ အတုအေယာင္ေတြ မ်ားလာတဲ့ ကမၻာမွာ ျဖစ္ေလ့ ျဖစ္ထရွိတဲ့ အရာေပါ့။ အစစ္ေတြကို အတုေတြနဲ႔ ေရာၿပီး ျမင္တယ္။ အျမင္မွာ အတုေတြ မ်ားလာတယ္။ အျမင္မွန္နဲ႔ ၾကည့္ရင္ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္မႈက အထင္းသား ေပၚေနပါတယ္။ ေခတ္ၿပိဳင္အျမင္၊ ေခတ္ၿပိဳင္ ခံစားမႈ၊ ေခတ္ကေတာင္းဆိုတဲ့ ဘာသာ စကားေတြနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းႏိုင္ခဲ့တဲ့ ေခတ္ၿပိဳင္ကဗ်ာဟာ အမ်ားႀကီး ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္လာပါတယ္။

စိုးမင္းေအာင္။ ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္နဲ႔ အခု လက္ရွိနဲ႔က အေျပာင္းလဲႀကီး ေျပာင္းလဲ ကုန္ပါၿပီ။ ကဗ်ာမွာ အေရြ႕ေတြ ရွိလာတယ္။ လမ္းႁမႊာေတြ၊ လမ္းဆံုလမ္းခြဲေတြ အမ်ားႀကီး ရွိလာတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ ကိုယ္တိုင္လည္းပဲ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ကလို ခ်ဥ္းကပ္မႈ ပံုစံမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ကဗ်ာအေပၚ အျမင္ ေျပာင္းလဲ ခ်ဥ္းကပ္လာခဲ့တယ္၊ ေရးသားခဲ့တယ္။ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္မႈ ဒါမွမဟုတ္ ဆုတ္ယုတ္ က်ဆင္းမႈ အပိုင္း ေျပာရရင္ေတာ့ ေကာင္းေသာ ေျပာင္းလဲျခင္းမ်ားလို႔ ဆိုရပါမယ္။

ေဇာ္လူစိမ္း။ ။ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ဆိုတာကို လွမ္းၾကည့္ရင္ မ်ဳိးဆက္ တစ္ေခၚစာ မကေတာ့ဘူးဗ်။ ခပ္ပ်ပ်ေလး ျဖစ္ေနၿပီ။
အဲဒီတုန္းက ပင္မေရစီး ဆိုတဲ့ အေနအထားက အေရာင္တူ၊ အသံတူေတြ အံုနဲ႔က်င္းနဲ႔ စီးဆင္း ေနခဲ့တာ။ အသင္းႀကီး တစ္သင္းလိုပါပဲ။ အခု ၂၀၀၉ ပင္မေရစီး ေခတ္ေပၚကဗ်ာ ဆိုတာကေတာ့ ကြက္ၿပီး ၾကည့္ရမလို ျဖစ္ေနၿပီ။ လက္ရွိ အေနအထားက ကြၽန္ေတာ့္ အတြက္ တကယ့္ကို မေရရာတဲ့ အေနအထားပါ။ ကိုယ့္ဟာနဲ႔ကိုယ္ ေရာေရာေယာင္ေယာင္ ျဖစ္မေနေအာင္ သတိနဲ႔ ရပ္ေနရတဲ့ အေျခအေန။ ကြၽန္ေတာ့္ အေနနဲ႔ေတာ့ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္တယ္၊ ဆုတ္ယုတ္က် ဆင္းတယ္ ဆိုတာကို သံုးသပ္ဖို႔ တာ၀န္ မရွိပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္လို႔ရ တာက ကြၽန္ေတာ္တို႔ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ေ၀ဒနာနဲ႔ ကမၻာ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းက မွ်ေ၀တဲ့ ေ၀ဒနာခ်င္း မီးခတ္မိဖို႔ပဲ။ တစ္ဦးခ်င္းစီက ကိုယ္ယံုၾကည္ရာကို လုပ္ျမဲ လုပ္ေနတာနဲ႔တင္ အလားအလာ ေကာင္းေနပါတယ္။

ေအာင္ရင္ၿငိမ္း။ ။ လူအမ်ဳိးမ်ဳိးဆိုေတာ့ အျမင္ အမ်ဳိးမ်ဳိးေပါ့ေလ။ ဒါ သဘာ၀ က်ပါတယ္။ လူငယ္ေတြ အေနနဲ႔ေရာ ပင္မ ေရစီးေခတ္ေပၚ ကဗ်ာ လမ္းေၾကာင္းကို ဆက္ေလွ်ာက္ ေနၾကဦးမွာလား။ အနာဂတ္မွာ လူငယ္ေတြ ဘယ္လိုကဗ်ာ လမ္းေၾကာင္းေတြကို ေလွ်ာက္ၾကမယ္ ထင္လဲ။

လင္းသဏ္ညီ။ ။ ပင္မေရစီး ေခတ္ေပၚ ကဗ်ာကေတာ့ ဂီတမွာဆိုရင္ ေရာ့ခ္ သီခ်င္းေတြလို ဆက္လက္ ေမ်ာပါေနဦးမယ္လို႔ ထင္တယ္။ အနာဂတ္ကေတာ့ ႀကိဳတင္ ခန္႔မွန္းဖို႔ ခက္တယ္။ လက္ရွိ အေနအထားနဲ႔ ေျပာၾကည့္ရရင္ေတာ့ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ ဒါမွမဟုတ္ နီယို ေမာ္ဒန္ကဗ်ာေတြ ဆက္လက္ အားေကာင္းလာ လိမ့္မယ္ထင္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ မေတြ႕ျမင္ႏိုင္ေသးတဲ့ Alternative Stream တစ္ခုခု ျဖစ္ရင္လည္း ျဖစ္မွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ေမာ္ဒန္ မွာတုန္းကလို ခိုင္မာတဲ့ ေက်ာ႐ိုးတစ္ခုေတာ့ ရွိဖို႔ လိုမယ္ ထင္ပါတယ္။

စိုးမင္းေအာင္။ ။ အနာဂတ္ဆိုတဲ့ ေရာက္မလာေသးတဲ့ အခ်ိန္ညႊန္း စကားလံုး ပါလာတဲ့ အတြက္ ကြၽန္ေတာ္ ေျပာရခက္ပါတယ္။ လူငယ္ေတြ အေနနဲ႔ ပင္မေရစီးေခတ္ေပၚ ကဗ်ာလမ္းေၾကာင္းကို ဆက္ေလွ်ာက္ၾကမွာလား ဆိုရင္ေတာ့ ယေန႔ပဲ ကဗ်ာ အေရြ႕ေတြကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမင္ေနရၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ပင္မေရစီး ေခတ္ေပၚကဗ်ာ လမ္းေၾကာင္းကေန ဘယ္မွမေရြ႕ဘဲ ရပ္တည္ က်န္ ခဲ့ခ်င္တဲ့ လူငယ္ေတြလည္း ရွိႏိုင္ပါတယ္။ လူႀကီးေတြ အပါအ၀င္ေပါ့။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ့္စိတ္လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ကိုယ္ပါပဲ။ တစ္ခုရွိတာက ဘယ္ကဗ်ာ လမ္းေၾကာင္းကိုပဲ ေလွ်ာက္ေလွ်ာက္ သီ၀ရီေတြ၊ နည္းစနစ္ေတြ ၾကား ကိုယ့္ကဗ်ာအႏုပညာဟာ ညပ္ပိတ္ေသ မေနဖို႔ဘဲ အေရးႀကီးပါတယ္။

ေဇာ္လူစိမ္း။ ။ ေလာေလာလတ္လတ္ေတာ့ ကိုယ့္အေနအထားနဲ႔ ကိုယ္ပဲ ဆိုပါေတာ့။ ဒီေန႔အေနအထားကိုပဲ ေရာဂါ ရွာေဖြေနရသလို ပိုက္စိပ္တိုက္ ရွာေနရတယ္။

သူရနီ။ ။ ဒီကိစၥကေတာ့ ခန္႔မွန္းရခက္ပါတယ္။ ေသခ်ာတာ တစ္ခုကေတာ့ ပင္မ ေရစီးကိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေက်ာ္လြန္ လာခဲ့ပါၿပီ။ စမ္းသပ္ကဗ်ာ၊ ေကာလာ့ဂ်္ကဗ်ာ၊ နီယိုေမာ္ဒန္၊ L.P ဘယ္ဘက္ကို လူငယ္ေတြ ပိုၿပီးတိမ္း ညြတ္မလဲ ဆိုတဲ့ အနာဂတ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဖာ္ေဆာင္တဲ့ ေမးခြန္း အတြက္ေတာ့ တိတိပပ ခန္႔မွန္းဖို႔ ဆိုတာ ကြၽန္ေတာ့္ အေနနဲ႔ မေျပာႏိုင္ေသးပါဘူး။

ျမတ္ေ၀။ ။ ပင္မေရစီး ေခတ္ေပၚ ကဗ်ာေတြကို ထိေတြ႕ေနရတဲ့ လူငယ္ေတြကေတာ့ ပင္မေရစီး လမ္းေၾကာင္းကိုပဲ ဆက္ေလွ်ာက္ျဖစ္မွာ ေသခ်ာပါတယ္။
အနာဂတ္မွာ လူငယ္ေတြ ဘယ္လမ္းေၾကာင္းကို ေရြးခ်ယ္မယ္ ဆိုတာကေတာ့ ပံုေသ ေျပာလို႔ မရဘူး။ ကဗ်ာေတြ ေရြ႕ေနတယ္။ လူငယ္ေတြ ေရြ႕ေနတယ္။ ကဗ်ာ ဆရာေတြ ေရြ႕ေနတယ္။ ေခတ္က ေရြ႕ေနတယ္။ မိတၱဴကူး ခ်ထားတာ မဟုတ္တဲ့ ကဗ်ာ လမ္းေၾကာင္းေတြမွာေတာ့ လူငယ္ေတြ ပိုေရြ႕မွာပါ။ ပိုေလွ်ာက္မွာေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္ အပါအ၀င္ေပါ့ဗ်ာ။

မင္းသက္ဇဥ္။ ။ အနာဂတ္ဟာ လူငယ္ေတြရဲ႕ လက္ထဲမွာ ရွိတယ္။ လူငယ္ေတြ စိတ္ႀကိဳက္ ေလွ်ာက္ရမယ့္ လမ္းပါ။ ဒါကို တားဆီးကာကြယ္ ေနရင္ေတာ့ က်ဆံုးမွာပဲ။ ဘယ္လို ကဗ်ာေတြ ထြက္ေပၚလာမယ္ ဆိုတာကေတာ့ ကဗ်ာေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ရမယ္။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ လူငယ္ ကဗ်ာဆရာေတြ အားလံုးကို လြတ္္လပ္ ေစခ်င္တယ္။ ဒါမွ အနာဂတ္ ကဗ်ာဟာ အသစ္ အျဖစ္ လွပႏိုင္မယ္။ ပင္မ ေရစီး လမ္းေၾကာင္းကိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေလွ်ာက္မွာ မဟုတ္ဘူး။ အေဟာင္းဟာ ထိန္းသိမ္း ထားရမယ့္ အေမြအႏွစ္ပဲ။ စြန္႔ပစ္စရာေတြလည္း ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ တန္ဖိုး ထားပါတယ္။

ေအာင္ရင္ၿငိမ္း။ ။ တခ်ဳိ႕ ကဗ်ာဆရာေတြက အမ်ဳိးအစား ခြဲတာ၊ တံဆိပ္ ကပ္တာကို မႀကိဳက္ ၾကဘူး။ ညီေလးတို႔ သေဘာထားကေရာ။

သူရနီ။ ။ ဟုတ္ပါတယ္။ အရင္တုန္းက ကဗ်ာ ဆရာေတြက သူတို႔ အလုပ္ဟာ ကဗ်ာပဲ ေကာင္းေကာင္းေရးမယ္၊ အမ်ဳိးအစား ခြဲျခား အကဲျဖတ္တာ ေ၀ဖန္ေရးဆရာ အလုပ္ ဆိုၿပီး ပံုခ်ၾကတယ္။ အခုခ်ိန္မွာ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ အဲဒီလို မျမင္ဘူး။ ကဗ်ာ ေရးသူဟာ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ ကဗ်ာဖတ္သူ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း ျဖစ္ေနၿပီး ေ၀ဖန္ အကဲျဖတ္သူလည္း ျဖစ္ေနရမယ္လို႔ ဆိုခ်င္တယ္။ အခု ေလာေလာဆယ္ဗ်ာ ေမာင္ဖီလာ၊ ၾကည္ေဇာ္ေအး၊ စိုးမင္းေအာင္ အခု သူတို႔ေရးတဲ့ ကဗ်ာေတြနဲ႔ အရင္ သူတို႔ေရးတဲ့ ကဗ်ာေတြ ကြာျခားသြားပါၿပီ။ သူတို႔ဟာ ပင္မ ေရစီးကို ေက်ာ္လြန္လာၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ဘက္လည္း မေရာက္ဘူး။ သူတို႔ကို ဘယ္ေခါင္းစဥ္ ေအာက္မွာ ထားမွာလဲ။ ဘယ္တံဆိပ္ ကပ္မလဲ။ ဒါေတြကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ သိခ်င္တယ္၊ သိဖို႔ လိုအပ္ေနၿပီ။

မင္းသက္ဇဥ္။ ။ ကြၽန္ေတာ္က ကဗ်ာကို စေရးမယ္၊ ခ်ဥ္းကပ္မယ္ ဆိုကတည္းက ဘယ္လိုေရးမယ္၊ ဘယ္လိုျဖစ္ရမယ္လို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ မရွိဘူး။ ကြၽန္ေတာ္ ေခါင္းစဥ္ ေအာက္မွာေတာ့ မေန ခ်င္ဘူး။ တျခားသူက တံဆိပ္ ကပ္ခ်င္ ကပ္လိမ့္မယ္။ ကပ္ေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္နဲ႔ မဆိုင္ဘူး။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ကဗ်ာ ေရးတာပဲ။ တျခား သူမွာလည္း လြတ္လပ္ခြင့္ ရွိတာပဲ။ သူျမင္တာ သူ ေျပာလိမ့္မယ္။

ျမတ္ေ၀။ ။ အမ်ဳိးအစား ခြဲတာနဲ႔ တံဆိပ္ကပ္တာ မတူဘူး ထင္တယ္။ အမ်ဳိးအစား ခြဲတာေတာ့ ႀကိဳက္ပါတယ္။ တံဆိပ္ ကပ္တာေတာ့ မႀကိဳက္ဘူး။ အမ်ဳိးအစား ခြဲတာက လြယ္လြယ္နဲ႔ ခြဲလို႔ မရဘူး။ အခ်ိန္ယူၿပီး ေစာင့္ၾကည့္ရ တယ္။ ေလ့လာရတယ္။ ကဗ်ာ ဆရာေတြကလည္း အသစ္ကို အျမဲရွာေဖြၿပီး ေခတ္နဲ႔အညီ ေျပာင္းလဲ ဖြဲ႕ဆိုႏိုင္ေအာင္ အားထုတ္ေနမွာ၊ မသိမသာေလး ေရြ႕ေနမွာ ဆိုေတာ့ အခ်ိန္ ေတာ္ေတာ္ၾကာမွသာ၊ ေလ့လာသံုးသပ္ၿပီးမွသာ အမ်ဳိး အစား ခြဲလို႔ ရပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကဗ်ာ တစ္ပုဒ္ေလာက္ ေတြ႕ၿပီး ေလ့လာယူဆ မိတာနဲ႔ တံဆိပ္ကပ္ မခံခ်င္ဘူး။ အခ်ိန္ယူ ဆံုးျဖတ္ၿပီးမွ အမ်ဳိးအစားခြဲတာ ႀကိဳက္ပါတယ္။ လြယ္လြယ္ေျပာလို႔ ရတ့ဲ အထဲမွာ ကဗ်ာ မပါဘူး။ ကဗ်ာေဗဒ မပါဘူး။ ကဗ်ာဆရာ မပါဘူး။ အျမဲ ေရြ႕ေနၿပီး မနက္ျဖန္မွာ ခုန္သြားႏိုင္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

စိုးမင္းေအာင္။ ။ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ အသိျဖစ္စဥ္ထဲမွာ ကြၽန္ေတာ္က ကဗ်ာ တစ္ပုဒ္ကို ေရးထုတ္လိုက္တယ္။ အဲဒီ ကဗ်ာကို ဖတ္မိတဲ့သူက ေ၀ဖန္သံုးသပ္၊ အမ်ဳိးအစားခြဲ၊ တံဆိပ္ ကပ္လုပ္လာရင္လည္း ကြၽန္ေတာ္က ျငင္းမွာ မဟုတ္ဘူး။ အားလံုးဟာ သူ႔လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ သူ ထင္ျမင္ေ၀ဖန္ အမ်ဳိးအစားခြဲ တံဆိပ္ ကပ္ လုပ္ႏိုင္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္ အလုိတူသည္ ျဖစ္ေစ၊ မတူသည္ ျဖစ္ေစ သူ႔လြတ္လပ္ခြင့္ကို ကြၽန္ေတာ္ အျပည့္အ၀ နားလည္ ေပးထားတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ ဘက္ကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ ကဗ်ာ အႏုပညာ ေရးသား ျပဳလုပ္ ဖန္တီးသည္လို႔ပဲ ခံယူထားတယ္။

ေဇာ္လူစိမ္း။ ။ ႀကိဳက္တာ မႀကိဳက္တာထက္ ဒါက ဘာသာ ေဗဒသမားေတြရဲ႕ အလုပ္ပါ။ တစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ ပင္ကို သဘာ၀နဲ႔လည္း ဆိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ကဗ်ာ ေရးသူ အေနနဲ႔ ဒါေတြ ထည့္တြက္ၿပီး ႀကိဳက္၊ မႀကိဳက္ ျပန္ပက္ေနရရင္ ႀကိဳးညိႇ မိုးလင္း ဆိုတာမ်ဳိးပဲ ျဖစ္ေနမယ္။ ဒါေပမယ့္ ေသခ်ာတာက အဲဒီ တစ္ဦးခ်င္းစီ ကလည္း Giordano ေလာက္ တံဆိပ္ ကပ္ခံခ်င္ခံလိမ့္မယ္။ အိမ္တြင္းခ်ဳပ္လိုမ်ဳိး ၾကံဳသလို ဟိုဟိုဒီဒီ တံဆိပ္ ကပ္တာမ်ဳိးေတာ့ ခံခ်င္မွာမဟုတ္ဘူးဗ်။ ဟုတ္ တယ္မဟုတ္လား။

လင္းသဏ္ညီ။ ။ တံဆိပ္နဲ႔ကေတာ့ လြတ္ေအာင္ ေျပးၾကည့္ေပါ့ဗ်ာ။ ဘယ္ေလာက္ ေ၀းေ၀းေျပးႏိုင္မလဲ။ တံဆိပ္ကေတာ့ ေနာက္က ကပ္လိုက္ ပါလာမွာပဲ။ ဒီေတာ့ သူမ်ား အလြယ္တကူ ကပ္လိုက္တဲ့ တံဆိပ္ကို လက္ခံယူမလား၊ ကိုယ့္တံဆိပ္ကိုယ္ ေရြးခ်ယ္မလား ဆိုတာေတာ့ ခံယူခ်က္နဲ႔ပဲ ဆိုင္ပါတယ္။ မလိုအပ္ေတာ့ဘူး ဆိုရင္ ကိုယ္က အလြယ္တကူ ခြာခ်လိုက္႐ံုပဲ။ ကိုယ့္စိတ္က အဓိကပါ။ တံဆိပ္ေတြကို ေၾကာက္လန္႔ ေန႐ံုနဲ႔ေတာ့ မၿပီးဘူး ထင္တယ္။ တံဆိပ္ကိုေတာ့ အလြယ္တကူ ကပ္ခံရမွာ သူသူကိုယ္ကိုယ္ ေၾကာက္ၾကတာပဲ။ ဒါဆိုရင္ ကိုယ္ပိုင္တံဆိပ္ တစ္ခုကို ေရြးခ်ယ္ၾကေပါ့။ ဖိနပ္ မပါဘဲ လမ္း ေလွ်ာက္ၾကတဲ့ေခတ္ မဟုတ္ေတာ့တာ ေသခ်ာတယ္။

ေအာင္ရင္ၿငိမ္း။    ။ အခုႏွစ္ပိုင္းေတြမွာ လူငယ္ေတြရဲ႕ ကဗ်ာအျမင္ေတြ ေျပာင္းလဲလာတယ္။ X-Generation ကဗ်ာ ဆရာေတြရဲ႕အျမင္နဲ႔Generation ကဗ်ာ ဆရာေတြရဲ႕ အျမင္ကို ႏိႈင္းယွဥ္ ေဆြးေႏြးၾကည့္ပါဦး။

စိုးမင္းေအာင္။    ။ ကိုေအာင္ရင္ၿငိမ္းေျပာတဲ့ Generation ဆိုတာကို ကြၽန္ေတာ္က ဒီလိုျမင္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေရွ႕က ကဗ်ာ ေရးေနတဲ့ သူေတြေပါ့။ ႔Y-Generation ဆိုတာကေတာ့ အခု လက္ရွိ ေရးေနၾကတဲ့ ကြၽန္ေတာ္ အပါအ၀င္ လူငယ္ ကဗ်ာ ေရးသူေတြေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေရွ႕က ေရးေနတဲ့ ကဗ်ာဆရာေတြ လည္း သူတို႔ အျမင္နဲ႔ သူတို႔ ကိုယ္စီ ရွိၾကပါလိမ့္မယ္။ ကြၽန္ေတာ္လည္းပဲ ကြၽန္ေတာ့္ကဗ်ာ အျမင္နဲ႔ ကြၽန္ေတာ္ေပါ့။ လူငယ္ေတြ အခ်င္းခ်င္းထဲမွာေတာင္မွ မတူညီတဲ့ အျမင္ေတြ ကိုယ္စီရွိၾကပါလိမ့္မယ္။ ဒီလို မတူညီတဲ့ အျမင္ေတြနဲ႔ပဲ ကိုယ့္ကဗ်ာ အႏုပညာကို ကိုယ္တိုင္ဖန္တီး ျပဳလုပ္ေနၾကတာပဲ ေကာင္းပါတယ္။ မဟုတ္ရင္ တူညီေနတဲ့ ကဗ်ာေတြပဲ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဖတ္ေနရမွာေပါ့။ ကဗ်ာ အျမင္ ဆိုတာလည္း ကိုယ့္အေတြ႕အၾကံဳနဲ႔ကိုယ္ အျမဲ ေျပာင္းလဲ ေရြ႕ေန တာကပဲ ေကာင္းပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဖတ္စာေတြထဲက အတိုင္း တစ္ထပ္ တည္း လိုက္ခ်ေရးခဲ့ ရတာေတြဟာ အႏုပညာမွ မဟုတ္ခဲ့တာ။

သူရနီ။ ။ အေဟာင္းကို ထိန္းသိမ္းသူနဲ႔ အသစ္ကို ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္သူ ဆိုၿပီး ကဗ်ာကို ႏွစ္မ်ဳိးႏွစ္စား ခြဲျခားရလိမ့္မယ္ ထင္တယ္။ X-Gen ေတြအတြက္ ကဗ်ာ အေၾကာင္းအရာကို ေက်ာ႐ိုးထားၿပီး ၀န္း၀ိုင္း ရက္ေဖာက္ေရးၾကတယ္။Sensitive လည္းျဖစ္တယ္။ အခု ေခတ္ၿပိဳင္ ကဗ်ာေတြမွာ ေတြ႕လာရတာက အေၾကာင္းအရာ ခံစားမႈ ဆိုတာေတြကို ပိုင္းစ စိတ္ႁမႊာပစ္လိုက္တယ္။ X-Gen မွာတုန္းကေတာ့ အေၾကာင္းအရာကို ျမင္ေတြ႕ေနရၿပီး Y-Gen မွာေတာ့ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုကို ေျပာေနရင္း ေနာက္ထပ္ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုက ထပ္ေပၚလာျပန္တယ္။ ေပ်ာက္ပ်က္ သြားတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ သမား႐ိုးက် နဲ႔ သမား႐ိုးက်ကို ဆန္႔က်င္ ေတာ္လွန္ပစ္လိုက္တဲ့ သေဘာပါပဲ။

မင္းသက္ဇဥ္။ ။ ဘယ္မ်ဳိးဆက္ မဆိုပါ၊ အျမင္ေတြကေတာ့ အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိတယ္။ မတူညီႏိုင္ဘူး။ ၿပီးခဲ့တာေတြလည္း မတူႏိုင္ဘူး။ အခုလည္း မတူႏိုင္ဘူး။ ေနာင္လည္း တူမွာ မဟုတ္ဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျဖတ္သန္းမႈ အေတြ႕အၾကံဳေတြ ကြာၾကတယ္။ မ်ဥ္းတစ္ေၾကာင္းတည္း ဆြဲ႐ံုနဲ႔ ပြဲ မၿပီးပါဘူး။

ေဇာ္လူစိမ္း။ ။ အျမင္ ေျပာင္းလဲလာတယ္ ဆိုတဲ့ အပိုင္းမွာက ကဗ်ာေရးတဲ့ လူငယ္ေတြ အားလံုး နဲ႔ေတာ့ ပတ္သက္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ကြၽန္ေတာ့္ အေန နဲ႔ေတာ့ X ေတြ Y ေတြ သိပ္သဲသဲကြဲကြဲ မရွိဘူး။ အားလံုး လိုလိုဟာ သူ႔ေနာက္ေက်ာဘက္မွာ စီးေနခဲ့တဲ့ ပင္မ ေရစီးကပဲ စီးလာခဲ့တာ။ ျဖာထြက္ လာခဲ့တာ။ ေနာက္ထပ္ ေရစီးတစ္ခု ျဖစ္လာခဲ့တာ။ ဒါက ဟို ႏွစ္ ၆၀ ႏွစ္ ၃၀ ကေန ဒီပံု အတိုင္းပဲ ေလ။ အခုကေရာIdea ေတြ တင္သြင္းတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ မိတ္အင္ဒီတင္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ လူငယ္ေတြ လက္ခံႏိုင္ေလာက္ေအာင္ အေခ်ာ သပ္ေပးရမွာပဲ။ လူငယ္ ဆိုတာက အက်ယ္ ခ်ဲ႕ေနမွာ မဟုတ္ဘူး။ လက္ရွိ သူ႔အေနအထားနဲ႔ ထိသြားရင္ ဆြဲေတာ့တာပဲ။ အဲဒီအေျခအေနမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဘက္က အၾကမ္း ထည္ႀကီးကိုပဲ တျမျမျဖစ္မေနခ်င္ဘူး။ ဘာျဖစ္ လို႔လဲဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတြရဲ႕ အျမင္ေတြကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ Atmosphere က လႊမ္းမိုးေနတယ္။ ဒါေတြကပဲ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ျပဳလုပ္ပံု ျပဳလုပ္နည္းေတြကို ပံုသြင္းၾကတာပဲ။ ဒါက ေခတ္အဆက္ဆက္ပဲဗ်။ အရင္ လူငယ္ကဗ်ာ သမားေတြတုန္းကလည္း ဒီအတိုင္းပဲ ျဖစ္ေနတာ။ အခု လူငယ္ေတြကလည္း သူတို႔ လက္ခံရရွိတဲ့ အပိုင္းေပၚမွာ မူတည္ၿပီး တုံ႔ျပန္ၾကတာပဲလို႔ ျမင္တယ္။ ဒီေတာ့ လူငယ္ေတြက ေမွ်ာ္လင့္ေနတဲ့ လူ၊ အေခ်ာသပ္ေတြ လိုတယ္၊ အၾကမ္းထည္က အႏၲရာယ္ႀကီးမယ္ ထင္တယ္။

လင္းသဏ္ညီ။ ။Generation မတူေပမယ့္ ကဗ်ာ အယူအဆ တူေနၾကတာေတာ့ ရွိမွာပဲ။ အနီးစပ္ဆံုး ျဖတ္သန္း ေနရတဲ့ ကာလ အပိုင္းအျခား တစ္ခုအရ ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ Life Style ကို လိုက္ၿပီး ေျပာင္းလဲ လာတဲ့ ကဗ်ာေတြ အေပၚက်ေတာ့ အျမင္ခ်င္း မတူႏိုင္ၾကေတာ့ဘူး။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ကာလေတြနဲ႔ မတူညီေတာ့တဲ့ အေျခအေနေတြ အေပၚလိုက္ၿပီး ကဗ်ာဆရာ လူငယ္ေတြရဲ႕ လူေနမႈ ပံုစံေျပာင္း တယ္။ ကဗ်ာပံုစံပါ ေျပာင္းတယ္။ ကဗ်ာေဗဒ အျမင္ေတြ ေျပာရင္ေတာ့ ရွည္လ်ား ေထြျပားသြား လိမ့္မယ္ ထင္တယ္။

ေအာင္ရင္ၿငိမ္း။ ။ X-Generation ကဗ်ာ ဆရာ အမ်ားစုက ကဗ်ာ အႏုပညာ ဖန္တီးမႈသက္သက္ လုပ္ဖို႔ပဲ အားသန္ၾကတယ္။ Poetic ေတြ Ideology ေတြေျပာဖို႔ သိပ္စိတ္မ၀င္စားၾကဘူး။ ဒီေန႔ Y-Generation ကဗ်ာဆရာေတြရဲ႕ သေဘာ ထားကေရာ။ ၿပီးေတာ့ လက္ရွိ အာ႐ံုတိမ္းညြတ္ ေနတဲ့ ကဗ်ာေဗဒ။

မင္းသက္ဇဥ္။ ။ ကဗ်ာဟာ ကဗ်ာလို႔ပဲ နားလည္ ထားပါတယ္။ သူ႔အတတ္ပညာ ရွိမယ္။ နည္းပညာ ရွိမယ္။ စ်ာန္၀င္စားမႈ ရွိမယ္။ အာ႐ံု ခံစားမႈေတြ ေရာေထြးေနမယ္။ ရွင္းလင္းေနမယ္။ ကဗ်ာေရးခ်င္စိတ္ ရွိမယ္။ လက္ရွိကဗ်ာ ခ်ေရးမယ္။ တစ္ခုခုနဲ႔ ၿငိစြန္းၿပီး ကဗ်ာကို ခ်ေရးလိုက္တယ္ ဆိုရင္ပဲ ျပဳလုပ္သူရဲ႕လက္ထဲမွာ ကဗ်ာျဖစ္ပါတယ္။

သူရနီ။ ။ ကြၽန္ေတာ့္ အေနနဲ႔ေတာ့ အခု ေလာေလာဆယ္ အဓိက ထားေနတာက နီယိုေမာ္ဒန္နဲ႔L.P ပါပဲ။ အခု ေခတ္ၿပိဳင္ကဗ်ာေတြမွာ ပင္မ ေရစီးကို ေတာ္လွန္ ပစ္လိုက္တဲ့ တခ်ဳိ႕ အခ်က္ေတြကို ေတြ႕ရတယ္။ ကဗ်ာဘာသာ စကားေနရာမွာ အရပ္သံုး ဘာသာစကားတို႔ ၀င္ေရာက္လာျခင္း၊ ပြေရာင္းေရာင္း ႏိုင္ျခင္း၊ ေ၀့၀ိုက္ မေျပာေတာ့ဘဲ တိုက္႐ိုက္ ေျပာလာျခင္း၊ နိမိတ္ပံု တဖြဲ႕တႏြဲ႕ အလကၤာ ဆန္မႈေတြကို ေလွ်ာ့ပစ္ျခင္း၊ အေပၚယံ ရွပ္ယူလာတဲ့ Surface အျမင္ သေဘာ ေတြ အရင္ကထက္ ေပါ့ပါးလာျခင္းေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ေနာက္ၿပီး ဘာသာ စကားနဲ႔ အတတ္ပညာကို ထံုမႊမ္း လာၾကတယ္။ အေၾကာင္းအရာ ရည္ရြယ္ ခ်က္ေတြကို တစ္ပါတည္း ပယ္ခ် ပစ္လိုက္တယ္။ အဓိပၸာယ္နဲ႔ မရင္းႏွီးေအာင္ ျပဳလုပ္လာတယ္။ ပရမတၳ သေဘာကို ဂ႐ုမမူတာေတြ၊ အဓိပၸာယ္ကို ဘာသာ စကားက လႊမ္းမိုး ခ်ဳပ္ကိုင္လာတာေတြဟာ ေခတ္ၿပိဳင္ ကဗ်ာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သတိထားမိတာေတြလို႔ ဆိုရပါမယ္။

စိုးမင္းေအာင္။ ။ XမွာေရာY မွာေရာPoetic ပိုင္းဆိုင္ရာေတြ၊ Ideology ပိုင္းဆိုင္ရာေတြကို စိတ္၀င္စားတဲ့ သူက ေျပာပါလိမ့္မယ္။ ကြၽန္ေတာ့္သေဘာ ကေတာ့ ကဗ်ာ အႏုပညာ ဖန္တီးမႈ သက္သက္ပဲ လုပ္မယ္ဆိုၿပီး မရွိပါဘူး။ ဒီကဗ်ာ စကား၀ိုင္းကို လာျခင္းကလည္း ကြၽန္ေတာ္ ကဗ်ာ အႏုပညာ ဖန္တီးမႈ အျပင္ ကဗ်ာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ မည္သည့္ ကိစၥမဆို အျပန္အလွန္ ေျပာဆို ဖလွယ္ဖို႔ လာျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိ အာ႐ံု တိမ္းညြတ္ေနတဲ့ ကဗ်ာ့ေဗဒ ဆိုရင္ေတာ့ သီးျခားတစ္မ်ဳိး တစ္စားတည္း အာ႐ံု တိမ္းညြတ္ေနတဲ့ အေျခအေန ကြၽန္ေတာ့္မွာ မရွိပါဘူး။

လင္းသဏ္ညီ။ ။ Poetic ေတြ၊ deology ေတြ ကေတာ့ ဘယ္ေခတ္ဘယ္ ကာလမွာ မဆို ေျပာဖို႔ စိတ္၀င္စားသူ၊ စိတ္မ၀င္စားသူ ႏွစ္မ်ဳိးလံုး ရွိမွာပဲ။ ေျပာႏိုင္တဲ့သူ စိတ္၀င္စားတဲ့ သူက ေျပာေပါ့။ ကဗ်ာေတြ အေျပာင္းအလဲ လုပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကတဲ့ ခုလိုကာလမွာေတာ့ ကဗ်ာေဗဒေတြ အေပၚလည္း အာ႐ံု စိုက္ဖို႔ လိုမယ္ ထင္ပါတယ္။ ကဗ်ာဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကလည္း ကဗ်ာခ်ည္းသက္သက္ ျဖစ္တည္လာတာလား။ သူနဲ႔အတူ ေခတ္ၿပိဳင္ အေနအထား၊ လူေနမႈစနစ္၊ ကဗ်ာ အယူအဆေတြပါ တြဲလ်က္ ပါလာသလားဆိုတာ စဥ္းစားစရာပါ။ အမ်ားစုကေတာ့ ကဗ်ာေတြသာ ေရးၿပီး ကဗ်ာ အေၾကာင္း ေျပာရမွာ ရြံ႕ၾကတယ္။ လူငယ္ေတြ အေနနဲ႔ေတာ့ ေျပာသင့္တယ္ ထင္ရင္ေတာ့ ေျပာၾကေစ လိုပါတယ္။ ကိုယ္ေျပာႏိုင္သေလာက္ေပါ့။ ေ၀ဖန္ေရး ဆရာေတြကိုခ်ည္းပဲ လက္ညိႇဳး ထိုးျပ
ေနလို႔ မရေတာ့ဘူး ထင္ပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ အာ႐ံု က်ေနတာကေတာ့ (Neo, Post and Other) နီယိုေမာ္ဒန္၊ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ ကဗ်ာေတြထဲက တခ်ဳိ႕။

ေဇာ္လူစိမ္း။ ။ ဘယ္လို သေဘာသဘာ၀ေတြပဲ ရွိရွိ ကဗ်ာဆရာ ျဖစ္ေနတာနဲ႔တင္ နီးပါတယ္။ ကြဲလြဲမႈ သိပ္မရွိပါဘူး။ တစ္ဦးခ်င္း ကိစၥကေတာ့ဗ်ာ လူသန္း ၅၀၀ ရွိလည္း သန္း ၅၀၀ အတိုင္းပဲ ကြဲလြဲခ်က္ ရွိေနတာ။ ျဖစ္စဥ္အေပၚမွာသာ သြားၿငိေနၾကတာ။ လူငယ္ဘက္ကေန ေျပာရရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔မွာ အသံရွိတယ္။ ဒါ ဘယ္လိုမွ နင္းေျခလို႔ မရတဲ့ အသံေတြပဲ။ လူငယ္ တစ္ေယာက္ရဲ႕ ကဗ်ာ ဆိုတာကလည္း အဲဒီ အသံကို ကိုယ္စား ျပဳႏိုင္တာပဲ။ လက္ရွိ ကြၽန္ေတာ့္ တိမ္းညြတ္ခ်က္ကေတာ့ ကိုယ့္အသံကို ကိုယ္သေနရတာပါပဲ။ အမ်ားသံုးဖုန္း လိုမ်ဳိးေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ကိုယ့္အသံကို ေရြ႕ဖို႔ ဒီကဗ်ာကိုပဲ ေကာက္ေကာက္ ကိုင္ေနရတာ။

ေအာင္ရင္ၿငိမ္း။ ။ ကဗ်ာ အေျပာင္းအလဲလုပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားၾကတဲ့ အခါ တခ်ဳိ႕က အေနာက္တိုင္း ကဗ်ာ ေဗဒေတြကို မိတၱဴကူး ၾသဇာခံၿပီး ေရးၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕ ကေတာ့ ကိုယ့္ကဗ်ာေဗဒနဲ႔ကိုယ္၊ ကိုယ့္အယူအဆနဲ႔ ကိုယ္လုပ္ဖို႔ စိတ္ကူး ရွိၾကတယ္။ ညီေလးတို႔ကေရာ။

ျမတ္ေ၀။ ။ ကိုယ့္ကဗ်ာေဗဒနဲ႔ကိုယ္၊ ကိုယ့္အယူအဆနဲ႔ကိုယ္ လုပ္ပါမယ္။ ကမၻာၾကည့္ အႏုပညာ မရွိဘူး ေျပာရင္ ေျပာပါ။ အေနာက္တိုင္း ကဗ်ာေဗဒ ေတြကို မိတၱဴကူး ၾသဇာခံၿပီး ေရးရမယ္ ဆိုရင္ ျမန္မာ စကားမေျပာဘူး။ ျမန္မာ ကဗ်ာ မေရးဘူး။ ျမန္မာစာေပနဲ႔ အသက္မဆက္ဘူး။ အေနာက္တိုင္း ယဥ္ေက်းမႈကို မယံုၾကည္ဘူးဗ်ာ။ သူတို႔ ကဗ်ာေတြကို ဖတ္ပါတယ္။ ေလ့လာ ပါတယ္။ (လက္လွမ္းမီသေလာက္ေပါ့။) ရင္ဘတ္ထဲ ေရာက္မလာဘူး။ ျမန္မာ ကဗ်ာမွာ “အသက္ဓာတ္ေလး”ရွိတယ္။ ျမန္မာကဗ်ာရဲ႕ “အသက္ဓာတ္ေလး”က ရင္ထဲ ၀င္၀င္လာၿပီး ကဗ်ာေတြ ထည့္ထည့္ သြားတယ္။ မိတၱဴကူးၿပီး ေတာ့ ျမန္မာကဗ်ာရဲ႕ အသက္ဓာတ္ေလး အပ်က္မခံႏိုင္ဘူးဗ်ာ။

လင္းသဏ္ညီ။ ။ ကိုယ္ႀကိဳက္တာ ကိုယ္လုပ္ၾကေပါ့။ အေနာက္တိုင္း ကဗ်ာ ေဗဒေတြထဲကလည္း ကိုယ္ႀကိဳက္ရင္ ကိုယ့္အတြက္ လိုအပ္ရင္ ယူရမွာပဲ။ ကိုယ့္ကဗ်ာေဗဒနဲ႔ကိုယ္၊ ကိုယ့္အယူအဆနဲ႔ကိုယ္ လုပ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ ပိုေကာင္း တာေပါ့။ ဒါဟာလည္း ကိုယ္ပိုင္ အမွတ္ တံဆိပ္ တစ္ခုကို ရွာေဖြတာပဲေလ။ ဆရာေခ်ာတို႔ ဆရာ ေအာင္ခ်ိမ့္တို႔ အေစာပိုင္း ကာလက ျမန္မာ ေမာ္ဒန္ကဗ်ာကို ဘယ္လို တည္ေဆာက္ခဲ့သလဲ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပန္ၾကည့္သင့္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဘယ္ေလာက္ျမင္ႏိုင္မလဲ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီကို ဘယ္ေလာက္ထိ ထပ္တြယ္ လို႔ရမလဲ။ ဘာေတြကို ဖယ္ထုတ္မလဲ။ ဟိုဘက္က အယူအဆေတြထဲကေရာ ကိုယ္နဲ႔ ကိုက္ညီမယ္ထင္တဲ့ အရာေတြကို ေပါင္းစပ္ ခ်ဲ႕ကားၾကည့္ရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေလွ်ာက္မယ့္လမ္းကို ေမွ်ာ္မွန္းၾကည့္ႏိုင္ေလာက္မယ္ ထင္တယ္။ အျခား ပို႔စ္ေမာ္ဒန္၊L.P(Language Poetry) ကို စိတ္၀င္စားတဲ့ လူငယ္ေတြ၊ ခေရဇီ ျဖစ္တဲ့ လူငယ္ေတြကေတာ့ သူတို႔ လမ္းေၾကာင္း အတိုင္းသြားေပါ့။ “ျမန္မာ ေခတ္ေပၚကဗ်ာသစ္”ဆိုတာေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ကိုယ္တိုင္ တည္ေဆာက္မွ ရမယ့္ လမ္းလို႔ ျမင္တယ္။ ႀကီးက်ယ္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လူငယ္ အခ်င္းခ်င္းကို ရည္ရြယ္ၿပီး ေျပာတာပါ။

စိုးမင္းေအာင္။ ။ ကြၽန္ေတာ္ မသိႏိုင္ေသးတဲ့ ကဗ်ာ နယ္ပယ္သစ္ေတြဆီကို စူးစမ္းရင္း၊ ရွာေဖြရင္း၊ ျပဳလုပ္ ဖန္တီးေရးသားရင္း ကိုယ့္ႏွလံုးသားနဲ႔ကိုယ္ အသက္ ရွင္ခ်င္ပါတယ္။ ကိုယ့္အေသြးအသားနဲ႔ကိုယ္ ေနထိုင္ခ်င္ပါတယ္။ ကိုယ့္အေရျပားနဲ႔ကိုယ္ ျဖစ္တည္ခ်င္ပါတယ္။

မင္းသက္ဇဥ္။ ။ အေနာက္တိုင္းက လာတဲ့ ကဗ်ာေတြဟာ သူ႔ႏိုင္ငံ၊ သူ႔ေရေျမ၊ သူ႔လူမႈ အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ တစ္ရပ္ပါ။ ယဥ္ေက်းမႈေတြဟာ လည္း ကူးစက္ ေရာေထြးေနပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္က ရွိၿပီးသားေတြကို ေပါင္းစပ္ ေရာေထြးဖို႔ အားသန္တယ္။ သူတို႔ဆီက ေကာင္းတယ္လို႔ ထင္တဲ့ ကြၽန္ေတာ္ ႀကိဳက္တာေတြ ယူထားတယ္။ ကိုယ့္ အယူအဆနဲ႔ ကုိယ္ရပ္တည္တာေတာ့ အျပစ္ မဟုတ္ေလာက္ပါဘူး။

သူရနီ။ ။ အေရွ႕တိုင္း၊ အေနာက္တိုင္းရယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ့္ အေနနဲ႔ မယူဆခ်င္ဘူး။ အားလံုး ျဖန္႔ၾကက္ဖို႔ေတာ့ လိုလိမ့္မယ္ ထင္တယ္။ လက္ခံတာ၊ မခံတာ တစ္ပိုင္းေပါ့။ ကိုေအာင္ရင္ၿငိမ္း ေတး ကဗ်ာမွာ နီယိုေမာ္ဒန္(သို႔) အနာဂတ္ ကဗ်ာဆိုၿပီး ေရးတာကို ကြၽန္ေတာ္ ဖတ္လိုက္ရပါတယ္။ “ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံခ်င္းစီရဲ႕ ေခတ္ၿပိဳင္ သမိုင္းေနာက္ခံ ခ်င္းမတူရင္ အႏုပညာ လက္ရာေတြနဲ႔ ႐ုပ္ရည္ သြင္ျပင္ကလည္း တူညီႏိုင္စရာ အေၾကာင္း မရွိဘူး ဆိုတာေလ။ တကယ္လို႔ တူညီေနမယ္ ဆိုရင္ နည္းပညာနဲ႔ မိတၱဴကူး မ်ဳိးပြားထားတဲ့ အႏုပညာ ေတြပဲ ျဖစ္လိမ့္မယ္”ဆိုတဲ့ စကားကို လက္ခံေကာင္း လက္ခံပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ဆရာ ေမာင္ေခ်ာႏြယ္ ေျပာသြားတဲ့ ျပည္တြင္းျဖစ္ ႏိုင္ငံျခား အရက္ဆိုတာေလးက ဒီေမးခြန္းနဲ႔ တစ္နည္း မဟုတ္တစ္နည္း ဆက္စပ္လိမ့္မယ္ ထင္တယ္။

ေဇာ္လူစိမ္း။ ။ ကြၽန္ေတာ္ အေစာက ေျပာသလိုေပါ့။ အေခ်ာ ကိုင္ထားတဲ့ အိုင္ဒီယာေတြ ခ်ေပးဖို႔ေတာ့ လိုတယ္ဗ်ာ။ အဲဒီလို မဟုတ္ရင္ လူငယ္ ေတြ(အထူးသျဖင့္ အေျပာင္းအလဲ အကူးအသန္း ေတြၾကားထဲက လူငယ္ ကဗ်ာေရးသူေတြ)ပဲ အမိႈက္ေတြ ျဖစ္က်န္ရစ္ႏိုင္တဲ့ အႏၲရာယ္ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကဗ်ာေရးသူ လူငယ္ အမ်ားစုကေတာ့ အခံ ေကာင္းၾကတယ္။ သူတို႔ဓာတ္ခံနဲ႔ ဒီက ေရခံ ေျမခံနဲ႔ ညီဖို႔ေတာ့ လိုတာေပါ့။ ကဗ်ာအေျပာင္း အလဲဟာ ပင္မေရစီးထဲ ေရာက္ဖို႔ ဒါမွမဟုတ္ ေရစီးအျဖစ္ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရင္ေတာ့ ဒီလူငယ္ေတြရယ္၊ ကဗ်ာကို ဖတ္႐ႈ ခံစားသူေတြ ရယ္၊ စာေပ အသိုက္အ၀န္းရယ္ အားေကာင္း ေကာင္းေတာ့ လိုမွာပဲ။ ဒါက တင္သြင္းတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ျပည္တြင္းျဖစ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ အေျပာင္းအလဲ မွန္ကန္ဖို႔ အဓိကပဲလို႔ ယူဆတယ္။

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)

ေအာင္ရင္ၿငိမ္း

                                                                                                                        သူရနီ                                                                      လင္းသဏ္ညီ

                                    စိုးမင္းေအာင္                                             ျမတ္ေ၀                                                                                                                              
ေအာင္ရင္ၿငိမ္း။ ။ လူငယ္ကဗ်ာဆရာ အမ်ားစုက ပင္မေရစီး ေခတ္ေပၚကဗ်ာကို ေက်ာ္လြန္ျဖတ္သန္းဖို႔ ႀကိဳးစား ေနၾကတယ္။ သူတို႔ ေအာင္ျမင္ ေက်ာ္လြန္ႏိုင္ၾကမယ္ လို႔ ယံုၾကည္ ထားၾကသလား။

ျမတ္ေ၀။ ။ လူငယ္ကဗ်ာ ဆရာအမ်ားစုက ပင္မေရစီးကို ေက်ာ္လြန္ ျဖတ္သန္းဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကတာ ဟုတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေက်ာ္လြန္ဖို႔ ႀကိဳးစားတာထက္ ႀကိဳးစားရင္း ေက်ာ္လြန္ဖို႔ျဖစ္လာတာလို႔ ထင္ပါတယ္။ လူငယ္ ကဗ်ာဆရာ အမ်ားစုက ကဗ်ာအလုပ္ေတြ လုပ္ၾက ပါတယ္။ ကဗ်ာအက်ဳိး သယ္ပိုးၾကပါတယ္။ ႀကိဳးစားရင္ေတာ့ ထိုက္တန္တဲ့ အရာတစ္ခု ရမွာပါ။ ထိုက္တန္တဲ့ အရာဟာ ပင္မေရစီး ေခတ္ေပၚ ကဗ်ာကို ေက်ာ္လြန္ျခင္း ဆိုရင္ေတာ့ ေအာင္ျမင္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။

သူရနီ။    ။ လံုး၀ ေအာင္ျမင္လိမ့္မယ္လို႔ အခိုင္အမာဆိုခ်င္ပါတယ္။ အခုလက္ရွိလည္း ၾသလနာနညအ အခင္းအက်င္းကို ခင္ဗ်ားတို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမင္ေနရ၊ ေတြ႕ေနရၿပီေလ။ ဒီထက္ အားေကာင္းဖို႔အတြက္ေတာ့ အခ်ိန္နည္းနည္းေပး ရလိမ့္မယ္။

ေဇာ္လူစိမ္း။    ။ အခု ကြၽန္ေတာ္ ေရြ႕ေနတာ ပင္မေရစီးထဲမွာလား၊ အျပင္ဘက္မွာလား ကြၽန္ေတာ္ မသိဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ ေတာင္းဆိုဖို႔ အခြင့္အေရး ရွိသလို ကိုယ့္လမ္းကို လိုသလို ေလွ်ာက္ဖို႔ အခြင့္အေရးလည္း ရွိတယ္။ ေက်ာ္လြန္ ႏိုင္မယ္၊ မေက်ာ္လြန္ႏိုင္ဘူးဆိုတာကေတာ့ ဘာလုပ္တာလဲနဲ႔ ဘယ္လိုလုပ္တာလဲ အေပၚမွာ မူတည္ၿပီးေတာ့ အဲဒီလူေတြရဲ႕ အရွိန္ႏႈန္းကလည္း အေရးႀကီးတယ္။ ဘယ္သူေတြက လက္ခံလဲ၊ အေျခအေန က ေတာင္းဆိုမႈနဲ႔ နီးစပ္ရဲ႕လား။ ဒါေတြေပါ့ဗ်ာ။ လက္ရွိ အေျခအေနေပၚမွာ ခြင္တည့္ကြက္တိ မိုတစ္ခုေတာ့ ခ်လို႔ရမွာမဟုတ္ဘူး။ ပံုေပၚလာတယ္ ဆိုရင္ပဲ မ်ားေနၿပီ။ ေသခ်ာတာက ပင္မ ေရစီးေၾကာင္းထဲက အေျခ ခ်လာၿပီးမွပဲ ပိုျဖစ္ ႏိုင္ေျခရွိတယ္။

လင္းသဏ္ညီ။    ။ယံုၾကည္ခ်က္ ခိုင္ခိုင္မာမာနဲ႔ တည္ေဆာက္ရင္ေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္စရာ မရွိပါဘူး။ တစ္ခုခု အားေကာင္း လာရင္ေတာ့ တစ္ခုက အားနည္း သြားမွာပဲ။ ေမာ္ဒန္ကေတာ့ သူ႔အရွိန္အ၀ါနဲ႔သူ ကပ္လ်က္ ပါလာမွာပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ငါးႏွစ္ေက်ာ္ ဆယ္ႏွစ္တုန္းကေလာက္လိုေတာ့ ဘယ္လိုမွ အားေကာင္း ေမာင္းသန္ စီးဆင္းႏိုင္မွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး ထင္တယ္။ လက္ရွိ အေျခအေနကို သံုးသပ္ၾကည့္ရင္ သိႏိုင္ပါတယ္။ ခုေရးဖြဲ႕ ေနတဲ့ ကဗ်ာ အမ်ားစုက အရင္က အားေကာင္းခဲ့တဲ့ ေမာ္ဒန္ကဗ်ာေရးဟန္ေတြ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။

စိုးမင္းေအာင္။    ။ ပင္မေရစီး ေခတ္ေပၚ ကဗ်ာကို ေအာင္ျမင္ ေက်ာ္လြန္ႏိုင္ ၾကလို႔ပဲ ကဗ်ာအေရြ႕ေတြ ရွိလာတယ္။ လမ္းႁမႊာေတြ၊ လမ္းခြဲေတြ အေျမာက္ အျမားရွိလာတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီ့ထက္ပို ခိုင္မာဖို႔၊ ဒီ့ထက္ပို အားေကာင္းဖို႔ကေတာ့ လုပ္ေဆာင္စရာေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနပါေသးတယ္။

မင္းသက္ဇဥ္။    ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈ အျပည့္အ၀ကို ရွိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ကဗ်ာေတြေရးေနတယ္ဆိုတာက ယံုၾကည္မႈကို တည္ေဆာက္ေနတာပါပဲ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အားနည္းနည္း ထပ္စိုက္ဖို႔ေတာ့ လိုတယ္။

ေအာင္ရင္ၿငိမ္း။    ။ ေနာက္တစ္ခု ေျပာေစခ်င္တာက ျမန္မာကဗ်ာ ယဥ္ေက်းမႈ အေျပာင္းအလဲနဲ႔ ပညာတတ္ေတြရဲ႕အခန္းက႑။ အဲဒီ ႏွစ္ခုၾကားက ဆက္ႏြယ္မႈ၊ အေၾကာင္းအက်ဳိး၊ အေကာင္းအဆိုးေလးေတြေပါ့။

လင္းသဏ္ညီ။    ။ ပညာတတ္ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရကိုေတာ့ သိပ္မရွင္းဘူး။ ကဗ်ာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေမးတာဆိုေတာ့ ကဗ်ာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေျမာ္အျမင္ ရွိသူလို႔ စိတ္ထဲထားၿပီး ေျဖၾကည့္မယ္။ အေရးပါပါတယ္။ အႏုပညာ(ကဗ်ာ)ဖန္တီးမႈ အပိုင္းမွာေတာ့ မေျပာလိုဘူး။ ကဗ်ာဆရာေတြရဲ႕ အၾကမ္းထည္ဆန္ဆန္ ကဗ်ာအယူအဆတခ်ဳိ႕ကို သူတို႔က ေသေသခ်ာခ်ာ အေခ်ာသပ္ေပးႏိုင္ရင္ ေတာ့ “ျမန္မာ ေခတ္ေပၚကဗ်ာသစ္”လမ္းေၾကာင္းဟာ ပိုၿပီး အဆင္ေျပေခ်ာ မြတ္ ညီညြတ္ လာမယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။

ေဇာ္လူစိမ္း။ ။ ဒါက ေျပာေနစရာေတာင္ မလိုဘူး။ ျမန္မာကဗ်ာယဥ္ ေက်းမႈ၊ စာေပ ယဥ္ေက်းမႈ စနစ္တက် ျမင့္မားဖို႔ အားလံုးတာ၀န္ ရွိတယ္။ ပညာတတ္ေတြရဲ႕ကိစၥက အေျပာင္းအလဲကို မွန္မွန္ကန္ကန္ ႐ႈျမင္ေပးသင့္ပါတယ္။ သူတို႔က အကဲဒမစ္ က်က် ယဥ္ေက်းမႈထဲ အေခ်ာ ကိုင္ေပးရမွာ။ သြင္း ေပးရမွာ။ ပညာတတ္ တာ၀န္ရွိသူေတြ လြဲလို႔ကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေဆြးေရာပဲ။

ျမတ္ေ၀။ ။ ပညာတတ္ေတြရဲ႕အခန္း က႑က အေရးႀကီးပါတယ္။ ပညာ တတ္ဆိုတာထက္ ပညာရွင္၊ ပညာရွင္ဆိုတာထက္ ပညာရွိလို႔ ေျပာရင္ ပို ေကာင္းပါမယ္။ ေကာင္းေသာ အေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္ဖို႔ ဘယ္အရာေတြကို ကန္႔သတ္ၿပီး ဘယ္အရာေတြကို ဖြင့္ေပးရမယ္ဆိုတာ ပညာရွိေတြ(ကဗ်ာဆရာ မ်ားအပါအ၀င္၊ ျမန္မာစာ ဌာနက သင္ၾကားေရးဆရာေတြ) သံုးသပ္စိစစ္ သင့္ပါ တယ္။ အေျပာင္းအလဲကို သေဘာေပါက္ လက္ခံႏိုင္တဲ့ သေဘာထား ႀကီးမားမႈ ေတြ ပညာရွိေတြဆီမွာ ရွိဖို႔ လိုပါတယ္။ ျမန္မာ ကဗ်ာ ယဥ္ေက်းမႈကို တကယ္ တန္ဖိုးထား ျမတ္ႏိုး သူပညာရွင္၊ ပညာရွိေတြ အေျပာင္းအလဲ ကာလမွာ အမွန္ လိုအပ္ေနပါတယ္။ မဂၢဇင္း စာမ်က္ႏွာေတြမွာသာမကဘဲ ပညာေရးပိုင္းဆိုင္ရာ အထိကို ေျပာခ်င္တာပါ။ အေျပာင္းအလဲ ဆိုလို႔ မင္းတို႔က ပစ္ပယ္ေတာ့မွာလား ေမးရင္ ဘယ္သူေတြက ပိုတန္ဖိုး ထားတတ္သလဲဆိုတာ လာၾကည့္လို႔ရ ပါတယ္ဗ်ာ။

သူရနီ။ ။ ေနာက္ပိုင္း ကဗ်ာ မ်ဳိးဆက္ေတြ အေနနဲ႔ အိမ္ေပၚက ဆင္းတာနဲ႔ လမ္းမေပၚကို တိုက္႐ိုက္ ေရာက္ေနၿပီလို႔ ေျပာလို႔ရမယ့္ အေျခအေနပါ။ ကဗ်ာဟာ ကဗ်ာဆန္မႈကို ဆန္႔က်င္တဲ့ ပဋိ-ကဗ်ာ အျမင္ေတြ၊ အလကၤာ တန္ဆာပလာေတြကို Formal Stream က မျမင္ေတာ့ဘဲ Informal Stream က ျမင္လိုက္တာ။ ဒါေတြကို လူငယ္ေတြ ျမင္ႏိုင္တယ္။ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး ေျပာရရင္ ပညာ မတတ္ရင္ ကဗ်ာဖတ္လို႔မရ ဆိုတဲ့ အျဖစ္နဲ႔ေတာင္ ရင္ဆိုင္ရႏိုင္ေျခ ရွိလာႏိုင္မလား။ ဒါေပမယ့္ ဒီေနရာမွာ ပါရမီဆိုတဲ့Talent ႀကီးကိုေတာ့ ႁခြင္းခ်က္ ထားေပးရလိမ့္မယ္။ ရွိတ္စပီးယားေတာင္ အခုေန လန္ဒန္နဲ႔ နယူးေယာက္ကို ျပန္ ေရာက္လာခဲ့ရင္ ေျပာေနတ့ဲ စကားလံုးေတြထဲက ၉ လံုးမွာ ၅ လံုးေလာက္ပဲ နားလည္ေတာ့မယ့္(Semi-Literate) လို႔ေတာင္ ေျပာေနၾကတယ္။ ေနာက္လာမယ့္ ျမန္မာ့ ကဗ်ာ ယဥ္ေက်းမႈဆိုတာလည္း ဒါနဲ႔ အေတာ္ေလး နီးစပ္သလို ရွိလာႏိုင္တယ္။

မင္းသက္ဇဥ္။ ။ ကဗ်ာဟာ ဘယ္သူ႔လက္ထဲ မွာရွိပါသလဲ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဆီက ပညာတတ္လူ တန္းစားေတြမွာ ကဗ်ာရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ ခ်ဳပ္ကိုင္လို႔ မရပါဘူး။ ကဗ်ာဟာ အလယ္ အလတ္ ပညာတတ္ လူတန္းစားလက္ထဲက ႐ုန္းထြက္လို႔ မရပါဘူး။ လက္ရွိလည္း သူတို႔ လက္ထဲမွာပါပဲ။ ပညာတတ္လူတန္းစားေတြကေတာ့ ေ၀ဖန္ေရးသမား ေကာင္းေတြပါ။ ဘာသာျပန္ သမားေကာင္းေတြပါ။ သူတို႔ တိက်ပါတယ္။ ပညာတတ္ လူတန္းစားေတြဟာ ျမန္မာျပည္မွာ ရွားပါးပါေသးတယ္။ အျဖစ္သေဘာနဲ႔ ေျပာရင္ေတာ့ အရမ္း ေပါမ်ားမွာေပါ့။

စိုးမင္းေအာင္။ ။ ပညာတတ္ေတြ မ်ားစြာထဲကမွ ျမန္မာ ကဗ်ာေလာက အတြက္ ကမၻာ့ ကဗ်ာေတြ၊ ကဗ်ာေဗဒေတြ၊ ကဗ်ာအေၾကာင္းအရာေတြကို မ်ဳိးစံု ခင္းက်င္းျပလာတဲ့သူေတြကို ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေလးစား ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ သူတို႔ေၾကာင့္ပဲ ျမန္မာ ကဗ်ာေလာကမွာ အျမင္ေတြေျပာင္းလဲလာတယ္။ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ အျမင္ေတြကေနပဲ ကဗ်ာ အေရြ႕ေတြ၊ လမ္းႁမႊာ၊ လမ္းဆံု လမ္းခြ အမ်ားႀကီးျဖစ္လာခဲ့တယ္။ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းအားျဖင့္ေတာ့ ျမန္မာ ကဗ်ာယဥ္ေက်းမႈ အေျပာင္းအလဲအေပၚ သက္ေရာက္မႈ ဂယက္ေတြ ရွိခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရွ႕ဆက္သြားရမယ့္လမ္းေတြကေတာ့ ကိုယ့္အေတြ႕အၾကံဳ၊ အာ႐ံု၊ ခံစား၊ သိမႈေတြကေနပဲ ေျပာင္းလဲ သြားႏိုင္တာက ပိုေကာင္းပါတယ္။ နည္း စနစ္ပိုင္းက နည္းစနစ္ပိုင္းအျဖစ္ပဲ ရွိပါတယ္။ က်ယ္ျပန္႔ေရြ႕လ်ား လြတ္ ေျမာက္တဲ့ ကဗ်ာကို နည္းနစ္ေတြ အားကိုးနဲ႔ ေရးသား ဖန္တီးလို႔မွမရပဲ။

ေအာင္ရင္ၿငိမ္း။ ။ ဒီေန႔ ေခတ္ၿပိဳင္ကဗ်ာ လမ္းေၾကာင္းႁမႊာေတြထဲကL.P နဲ႔ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ ကဗ်ာေတြ အေပၚ အျမင္၊ ဆရာသစၥာနီ ေျပာတဲ့ Post-Poetry အယူ အဆနဲ႔ ကိုၿငိဏ္းေ၀ မိတ္ဆက္ေပးေနတဲ့ Conceptual Poetic, Contem-porary Poetic ေတြအေပၚ အျမင္ေတြကို ေျပာၾကည့္ပါဦး။

ေဇာ္လူစိမ္း။ ။ ပို႔စ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လက္လွမ္းမီတာေလးေတြေတာ့ ေလ့လာျဖစ္ တာေပါ့ဗ်ာ။ ဟိုမွာေတာင္ ကြဲလြဲ ေနၾကေသးတာပဲ။ ဒီမွာလည္း တင္သြင္းသူ ေတြက လက္လွမ္း မီရာကိုပဲ တင္သြင္းရတာ။ ကာလ အလိုက္ကလည္း အေျပာင္းအလဲ ရွိတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ဘာသာေဗဒ သမားေတာ္ေတြ မဟုတ္ ေတာ့ အေျခခံ သေဘာတရားေတြေလာက္နဲ႔တင္ ေျမာက္ေနရတာပဲ။ သူမ်ား ခုတ္ထစ္ ခြဲျခမ္းထားတာေတြကို ျမင္ၾကည့္ရတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ဗ်ာ၊ ျဖစ္ ေနတာေတြက ေခတ္အဆက္ဆက္ပဲ ကဗ်ာဖတ္သူေတြကို ကဗ်ာက အား ထုတ္ခိုင္းခဲ့ရတာခ်ည္းပဲ။ အခု ကိစၥေတြမွာ က်ေတာ့ ကဗ်ာ ဖတ္သူေတြရဲ႕ အား ထုတ္ေနရမႈက အထြတ္အထိပ္ကို ေက်ာ္သြားၿပီ။ အားထုတ္ဖို႔ အေျခအေန မရွိေတာ့ဘူး။ ကဗ်ာရဲ႕႐ုပ္ကိုၾကည့္လိုက္တယ္။ အဲဒီ အေျခအေနမွာ ဆိုရင္ ဘာမွမႀကိဳးစားေတာ့ဘူး ထားခဲ့လိုက္ပဲ။ ဒါက အေတာ္ေလးကိုသတိျပဳရမယ့္ အေျခအေနကို ဆိုက္ေနတယ္။ ျဖစ္ပံုက အခ်ိတ္အဆက္ေတြ အရမ္း ေ၀းေနတယ္။ ဖတ္သူနဲ႔ အျပန္အလွန္ ဆက္သြယ္ခ်က္ေတြ မရဘူး။ ဖတ္သူရဲ႕ အနည္းဆံုး ရသင့္တဲ့ ဆင္ျခင္မႈကိုေတာင္ မ်က္ျခည္ျဖတ္ထားခဲ့တယ္။

လင္းသဏ္ညီ။ ။ ဖတ္မိသေလာက္ ႀကိဳက္တာလည္းရွိ၊ မႀကိဳက္တာလည္း ရွိပါတယ္။ လက္ခံက်င့္သံုး မိတာေတြ ရွိသလို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဆန္႔က်င္ ေတြးမိတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ သူတို႔ဆီက ထပ္ဆင့္ ပြားေတြးမိတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြလည္း အမ်ားႀကီးပါ။ ဆရာေတြရဲ႕ေက်းဇူးဟာ ႀကီးမား ပါတယ္။ မ်ားမ်ား ေရးႏိုင္ၾကပါေစလို႔ ဆုမြန္ေကာင္း ေတာင္းလ်က္ပါ။

သူရနီ။ ။ ကိုယ္မလုပ္ႏိုင္တဲ့ အလုပ္ကို သူတို႔ လုပ္ႏိုင္ၾကတဲ့ အတြက္ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ႀကိဳဆိုပါတယ္ဗ်ာ။ အထူးသျဖင့္ ဆရာေဇယ်ာလင္း၊ ဆရာသစၥာနီ၊ ဆရာမင္းခက္ရဲ အားလံုးပါပဲ။ Conceptual Poetic/ Contem-porary Poeticေတြကိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ ေလ့လာေနဆဲအဆင့္မွာပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ဘာမသိ ညာမသိနဲ႔ ၀င္ေျပာ လိုက္ရင္ ေယာအတြင္း၀န္ ဦးဖိုးလိႈင္က သူ႔တပည့္ ကို ဆန္တစ္ျပည္ ေငြတစ္မတ္ေပး၊ “ေနာက္ ငါ့အေၾကာင္း အေကာင္းေျပာလွ်င္ ေသၿပီသာမွတ္” ဆိုသလို ကြၽန္ေတာ္လည္း ဆန္တစ္ျပည္ ေငြတစ္မတ္ ရေနပါဦးမယ္။ အခုခ်ိန္မွာေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ ဘာမွ မေျပာခ်င္ေသးပါဘူး။

စိုးမင္းေအာင္။ ။ ကြၽန္ေတာ္ ေထြေထြထူးထူး ေျပာစရာ မရွိပါဘူး။ L.P နဲ႔ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ ကဗ်ာေတြထဲက တခ်ဳိ႕ကို ကြၽန္ေတာ္ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္တာလည္း ရွိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ မႀကိဳက္ဘဲ ျငင္းဆန္ခဲ့တာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဘယ္ကဗ်ာ အမ်ဳိးအစားထဲက ကဗ်ာမဆို ကြၽန္ေတာ့္မွာ ႀကိဳက္ျခင္းနဲ႔ မႀကိဳက္ျခင္းဆိုတဲ့ အရာႏွစ္ခုထဲက တစ္ခု သာရွိေနပါတယ္။ Post-Poetry အယူအဆေတြ၊ Conceptual Poetic နဲ႔ Contemporary Poetic ေတြအေပၚမွာလည္း ကိုယ့္စိတ္နဲ႔ တည့္ခဲ့တာေတြ၊ မတည့္ခဲ့တာေတြကေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ ျဖစ္ ကိုယ္မလုပ္ႏိုင္ေသးတဲ့ အလုပ္ကို လုပ္ေနၾကတဲ့ ဆရာေတြကို ေလးစားပါတယ္။

မင္းသက္ဇဥ္။    ။ ကိုၿငိမ္းေ၀ရဲ႕ Conceptual/ Contemporary Poetry ေဆာင္းပါးေတြထဲမွာ ကဗ်ာဆရာရဲ႕အားနည္းခ်က္ အားသာခ်က္ေတြကို ခြဲျပထားတာ ေတြ႕ရေတာ့ ႏွစ္သက္မိပါတယ္။ မိမိကိုယ္ကိုလည္း ရွာေဖြမိပါတယ္။ ပညာရွင္ ဆန္ပါတယ္။Post Poetry ကိုေတာ့ မေျပာလိုပါ ေတာ့ပါဘူး။ L.P ကေတာ့ ႀကိဳက္တဲ့ကဗ်ာ ႀကိဳက္တယ္။ မႀကိဳက္တာမ်ားတယ္။

ေဇာ္လူစိမ္း။    ။ ေစာေစာက ကြၽန္ေတာ့္စကား မျပတ္ေသးဘူးဗ်။ ပို႔စ္အယူအဆေတြက သေဘာ တရားအရေတာ့ ဟုတ္ေနပါလိမ့္မယ္။ သူက Frame B ႀကီး တည္ေဆာက္ရတာကိုး။ ဒါေပမယ့္ Art Work ေတြမွာက်ေတာ့ အဲဒီ Frame ႀကီးစြပ္ ၾကည့္ဖို႔ မလြယ္ဘူး။ ပန္းခ်ီဘက္မွာနဲ႔ မတူတာက အဲဒါပဲ။ ပန္းခ်ီက တိုက္႐ိုက္ထိေအာင္ လုပ္ႏိုင္တယ္။ ကဗ်ာမွာက ဘာသာစကားကို ပံုပ်က္သည္ထက္ ပ်က္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ကလြဲၿပီး ဘာမွ မလုပ္ႏိုင္ဘူး။ ပိုလုပ္ေလ ပိုေ၀းသြားေလပဲလို႔ ျမင္တယ္။ လုပ္ႏိုင္တဲ့Scope ထဲကပဲ လုိက္ဖက္ ေအာင္လုပ္ၾကတာက ပိုအရသာ ရွိမယ္ ထင္တယ္။ ကိုယ္တုိင္မွ အရသာ မရွိရင္ တျခားသူေတြျမည္းဖို႔ေတာ့ စဥ္းစား မေနပါနဲ႔။ ဒါေပမယ့္ ရွိၿပီးသား ရွိခဲ့တဲ့ ကဗ်ာေတြ ဖတ္လာရတာကေတာ့ ပ်င္းစရာ ေကာင္းလာတာ အမွန္ပဲ။ ပို႔စ္က ကဗ်ာအေနနဲ႔ ၾကည့္ရတာ အေတာ္အက်ပ္ ႐ိုက္တယ္။ အျခား ပို႔စ္အေရးအသားေတြမွာက ေပၚလြင္တယ္။ အနည္းဆံုး ကြၽန္ေတာ္တို႔ အေတြးခက္ေစတာက (ေမာ္ဒန္ရဲ႕High Culture နဲ႔ သာမန္လူေတြရဲ႕ Low Culture ကို ခြဲျခားထားျခင္းကို ဆန္႔က်င္ျခင္း)ဆိုတာမ်ဳိး။ တကယ္ေရာ သာမန္ လူေတြနဲ႔ နီးစပ္သြား သလား၊ သံုးစြဲတဲ့ စကားလံုးေတြပဲလား၊ က်န္တဲ့ အပိုင္းေတြက နီးစပ္ရဲ႕လားဆိုတာ မ်ဳိးေပါ့။

ေအာင္ရင္ၿငိမ္း။ ။ ကိုယ္တို႔ဆီမွာက ကဗ်ာဆရာ တစ္ေယာက္ ျဖစ္လာဖို႔ဆိုတာ မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာေတြကို အရင္ ဆံုးျဖတ္သန္းရတာပါ။ ဒါ အၾကမ္း ဖ်င္း ေျပာတာေပါ့။ ဒီေန႔ မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာေတြရဲ႕ ကဗ်ာေရြးခ်ယ္ တင္ဆက္ေနမႈ အေပၚ လူငယ္ ကဗ်ာဆရာေတြရဲ႕ အျမင္က ဘယ္လို ရွိၾကသလဲ။

သူရနီ။ ။ တခ်ဳိ႕အယ္ဒီတာေတြက မတ္တတ္ အေသရပ္ၿပီး ကဗ်ာေတြကို ေရြးခ်ယ္ၾကသလို တခ်ဳိ႕ အယ္ဒီတာေတြ က်ျပန္ေတာ့ ေလွ်ာက္ရင္း သြားရင္း သူတို႔မလုပ္ျဖစ္တာ၊ မျမင္တာေတြကို ျမင္ရ၊ ေတြ႕ရတဲ့ ကဗ်ာေတြကို ေရြးခ်ယ္ ေပးၾကတယ္။ ေဖာ္ျပေပးၾကတဲ့ အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

မင္းသက္ဇဥ္။ ။ မဂၢဇင္းအယ္ဒီတာေတြရဲ႕ ကဗ်ာ ေရြးခ်ယ္မႈကေတာ့ ဘယ္လိုစံေတြထားသလဲ မသိပါဘူး။ သူတို႔မွာလည္း အခက္အခဲေတြေတာ့ ရွိပါလိမ့္မယ္။ တခ်ဳိ႕မဂၢဇင္းေတြဆို ညံ့ခ်က္က လြန္ပါ ေရာဗ်ာ။ သိပ္မေျပာခ်င္ပါဘူး။ အားနာလို႔ပါ။

လင္းသဏ္ညီ။ ။ သူတို႔သိသေလာက္၊ သူတို႔ နားလည္သေလာက္ ကဗ်ာအလုပ္ လုပ္ေပးေနၾက တာပါ။ သူတို႔အလုပ္ သူတို႔လုပ္ေနၾကတာပါ။ ဒီလိုပဲျမင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကဗ်ာအသစ္ ဖန္တီးမႈေတြ အေပၚ တင္ဆက္မႈ ကေတာ့ နည္းေနေသးတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

စိုးမင္းေအာင္။ ။ ကြၽန္ေတာ္ ဒီစကား၀ိုင္းကို မလာခင္ကတည္းက တခ်ဳိ႕ ကိစၥေတြကို ၀င္မေျပာဖို႔ အစကတည္းက ဆံုးျဖတ္ထားခဲ့ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာေတြရဲ႕ ကဗ်ာေရြးခ်ယ္ တင္ဆက္ေနမႈ အေပၚ ဘာမွ မေျပာခ်င္ဘူး။ ေသခ်ာတာက အားလံုးဟာ သူ႔အလုပ္သူ ကိုယ္စီလုပ္ေနၾကတာသာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေဇာ္လူစိမ္း။ ။ တစ္ရြာ တစ္ပုဒ္ဆန္းပဲ။ ေကာင္းပါတယ္။ သူတို႔ကိုယ္ပိုင္ အျမင္နဲ႔ အကန္႔အသတ္ေတြေပၚမွာ မူတည္ၿပီးေတာ့ ကြဲလြဲခ်က္ေတြေတာ့ ရွိတာ ေပါ့။ သူတို႔က တင္ဆက္ေပးေနသူေတြပဲ။ ေရးသူက ျဖည့္ၿပီး ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္လိုက္႐ံုပါပဲ။ ေရးသူနဲ႔ တင္ဆက္သူၾကားမွာ ေရွာ့ခ္မရွိဖို႔ဘဲ လိုပါတယ္။

ေအာင္ရင္ၿငိမ္း။ ။ ေနာက္ဆံုး အေနနဲ႔ ေခတ္ၿပိဳင္ ျမန္မာကဗ်ာ အခင္းအက်င္း အေပၚ လူငယ္ေတြရဲ႕အသံကို ၾကားခ်င္ပါတယ္။

မင္းသက္ဇဥ္။ ။ လူငယ္ေတြကေတာ့ မဂၢဇင္းေတြကို အားမရဘူး ထင္ပါတယ္။ လူငယ္ မဂၢဇင္း တစ္ေစာင္ေလာက္ လိုအပ္မယ္ ထင္ပါတယ္။ လူငယ္ ေတြကေတာ့ ကိုယ့္နည္းကိုယ့္ဟန္နဲ႔ ႀကိဳးစားရင္း ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ကဗ်ာေတြကို က်ယ္ေလာင္ေစပါတယ္။

ျမတ္ေ၀။ ။ ကဗ်ာဆရာ မဟုတ္တဲ့၊ ကဗ်ာဖတ္သူ မဟုတ္တဲ့ လူငယ္ေတြကေတာ့ နားမလည္လို႔ ေက်ာ္ဖတ္သြားတာပဲလို႔ ေျပာသံေတြ ထပ္ေနပါတယ္။ မႏၲေလးက ကဗ်ာဆရာ ျဖစ္ခ်င္တဲ့ လူငယ္ေတြကေတာ့ ဘယ္မဂၢဇင္း ဖတ္ရမွန္း မသိလို႔ ကဗ်ာ စာအုပ္ေတြပဲ ဖတ္ေနရတယ္လို႔ ေျပာသံၾကားရပါတယ္။ ကဗ်ာဆရာ လူငယ္တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ကဗ်ာေတြ ေပါေပါမ်ားမ်ား ျဖစ္မေနဘူးလား လို႔ ဆိုပါတယ္။

တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ကဗ်ာေကာင္းေတြ သိပ္မေတြ႕ရဘူးတဲ့။ ခံစားလို႔မရေတာ့ တဲ့ ကဗ်ာေရးဖြဲ႕ပံုေတြ မ်ားေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ လက္ရွိ ေခတ္ၿပိဳင္ ျမန္မာကဗ်ာအခင္းအက်င္းအေပၚ သိပ္မေျပာဆိုႏိုင္ဘဲ မဂၢဇင္းကဗ်ာေလာက ကို တိုး၀င္ေနရတဲ့ လူငယ္ေတြကေတာ့ စာမ်က္ႏွာေပၚ ကဗ်ာေရာက္ရွိေရး အတြက္နဲ႔သာ ေမာပန္းလ်က္ရွိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လူငယ္ေတြရဲ႕ အသံကေတာ့ ေသြးပူလ်က္ပါပဲ။ ေအာ္ဟစ္ လ်က္ပါပဲ။ ကဗ်ာ… ကဗ်ာ… ကဗ်ာ ဆိုတဲ့ အသံဟာ ေရြ႕ေနပါတယ္။

ေဇာ္လူစိမ္း။ ။ ကဗ်ာေရးသူ လူငယ္ေတြလား၊ ကဗ်ာဖတ္သူ လူငယ္ေတြလား။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ကဗ်ာနဲ႔ ပတ္သက္ ဆက္ဆံတဲ့ လူငယ္ဆိုတာက လည္း သီးျခား လူမ်ဳိးစုေလးလို ျဖစ္ေနတာမ်ဳိးပဲ။ အဲဒီ လူမ်ဳိးစုေလးဟာ ေခတ္ၿပိဳင္ ခံစားမႈေတြ အေပၚ မေရရာမႈေတြနဲ႔ ေရာေနတဲ့၊ ဆာေလာင္မႈေတြနဲ႔ေရာ ေနတဲ့ အသံေတြ လႊင့္ေနၾကမွာေပါ့။ ေသခ်ာပါတယ္။

သူရနီ။ ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ငတ္မြတ္ ေတာင့္တေနတာက Academic ကဗ်ာ ကဗ်ာေဗဒေတြ အေပၚ ဆန္းစစ္ ပိုင္းျဖတ္ေပးတဲ့ ဆရာေတြရဲ႕ အျမင္ေတြအေပၚ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေလာဘႀကီးခ်င္မိပါတယ္။

စိုးမင္းေအာင္။ ။ ကဗ်ာမွာ အေရြ႕ေတြ ရွိလာတယ္။ လမ္းႁမႊာေတြ၊ လမ္းဆံု၊ လမ္းခြဲေတြအမ်ားႀကီးရွိလာတယ္။ က်ယ္ျပန္႔ ေရြ႕လ်ားေနတဲ့ ျမန္မာ ကဗ်ာေလာ ကအတြက္ မဂၤလာရွိေသာ ေန႔သစ္မ်ားပါလို႔ ႏႈတ္ခြန္း ဆက္လိုက္ခ်င္ပါတယ္။

လင္းသဏ္ညီ။ ။“ငါတို႔ ေရြ႕ေတာ့ ေရြ႕ၾကရမယ္” တဲ့။

အမ်ားသိေစခ်င္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ http://sites.google.com/site/poetmyatwai/–7/–2/interview မွ ယူ၍ ျပန္လည္ တင္ျပပါသည္။